Özet:
Son yıllarda yaşanan toplumsal ve siyasal olayların sonucunda Çocuklar için Yabancı
Dil Olarak Türkçe Öğretimi alanında çalışmalar yapmak bir zorunluluk hâline
gelmiştir. Ülkemizde Türkçe öğrenen çocuk sayısının son on yılda olağanın üstünde
bir seyirle artması, Çocuklar için Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi alanındaki
mevcut öğretim programı ve öğretim kaynaklarının yetersiz kalmasına neden
olmuştur.
Bu çalışmanın amacı 7-11 yaş arasındaki çocuklara yönelik yabancı dil olarak Türkçe
dersi (ÇYDT) öğretim programı tasarımı geliştirmektir. ÇYDT öğretim programı
Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi programında belirlenen A1 ve A2 dil
düzeylerindedir. Bu amaç doğrultusunda İstanbul ilinde bulunan okullarda Türkçe
öğrenen 7-11 yaş arasındaki çocukların ihtiyaçlarının neler olduğu belirlendikten sonra
bu ihtiyaçları karşılamaya yönelik ÇYDT dersinin hedefleri, içeriği, öğrenme-öğretme
süreçleri ve ölçme-değerlendirme yöntemleri geliştirilmiştir.
Durum çalışması deseninde nitel bir araştırma olan ihtiyaç analizi çalışmasında
katılımcılar ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Araştırmada
çocuklara Türkçe öğreten on altı Türkçe öğretmeni, üç öğretim elemanı, üç öğrenci
velisi ve üç sivil toplum kuruluşu (STK) temsilcisiyle görüşmeler yapılmıştır.
Araştırmacı tarafından geliştirilen ve uzmanlar tarafından değerlendirilen yarı
yapılandırılmış görüşme formlarıyla yapılan görüşmelerden elde edilen veriler,
betimsel yöntemle analiz edilmiştir. Buna ek olarak, Çocuklar için Yabancı Dil Olarak
Türkçe Öğretimi alanıyla ilgili etkin olarak kullanılan sosyal medya gruplarındaki
paylaşımların içerik analizi yapılmıştır.
Veri analizinin sonucunda elde edilen bulgular; iletişimsel becerilere odaklanarak
çocuğun kendini günlük hayatta ifade etmesini kolaylaştırmayı amaçlayan, konuları
çocuğun yakın çevresiyle ilişkilendiren, anlam odaklı ve çocuğu canlı tutan yöntem ve
teknikleri kullanmaya teşvik eden ve ölçme-değerlendirme süreci açıkça ortaya
koyulan bir öğretim programına ihtiyaç duyulduğunu göstermiştir.
