Özet:
Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde okuma becerisinin geliştirilmesi önemli bir
basamaktır. Bu amaca yönelik olarak Türkçenin söz varlığını barındıran, Türk
kültürünü yansıtan edebî metinler oldukça önem taşımaktadır. Fakat bu metinlerin
yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde özgün hâlleriyle mi yoksa sadeleştirilmiş
hâlleriyle mi kullanılması gerektiği tartışılagelen bir konudur. Yapılan araştırmalar
özellikle düşük seviyeli kurlardaki öğrenicilerin özgün metinlerdeki kodları
çözmekte zorlandıklarını ve bunun sonucunda hedef dile karşı öğrenme
motivasyonlarını kaybettiklerini gösterir niteliktedir. Bu bağlamda özgün metinlerin
Avrupa dil portfolyosu kazanımlarına göre sınıflandırılıp düzeylere göre
sadeleştirilmesi gerekliliğinin hissedilmesi, çalışmanın çıkış noktasını teşkil
etmektedir. Bu çalışmanın amacı yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde
sadeleştirilmiş metin kullanımının öğrenicilerin okuduğunu anlama başarısına
etkisini ölçmek ve Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen A2 seviyesindeki öğreniciler
için okuma metni oluşturmaktır. Tarık Buğra’nın ‘Hayat Böyledir İşte’ adlı hikâyesi
metin değiştirim ilkelerinden koruma, silme, genişletme, sözcüksel değiştirme ve
sözdizimsel değiştirme teknikleri kullanılarak A2 seviyesine uyarlanmıştır. Son test
kontrol gruplu deneysel desen modelin kullanıldığı çalışmada Ankara Üniversitesi
TÖMER Taksim şubesinde öğrenim gören A2 seviyesindeki 15 öğrenciye metnin
özgün versiyonu, yine aynı seviyedeki diğer 15 öğrenciye de metnin uyarlanmış
versiyonu okutulmuş ve metnin sonundaki okuduğunu anlamaya yönelik sorulara
yanıt verilmesi istenmiştir. Öğrenicilerin aldığı puanlar SPSS ile analiz edilmiş, ve
yaş, cinsiyet, ana dili ve milliyet değişkenleri ile de karşılaştırılmıştır. Alınan
sonuçlar neticesinde deney grubu kontrol grubuna kıyasla daha başarılı olmuştur.
Sadeleştirilmiş metni okuyan üç öğrenici ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşme
sonucu da yapılan sadeleştirmenin metni daha anlaşılır kıldığını ve okumayı zevkli
hale getirdiğini destekler nitelikte olmuştur.
