Özet:
Bu çalışmanın amacı, TRT Çocuk ve MinikaGo kanallarında yayınlanan çizgi
filmlerin on iki yaş üzerine hitap edecek şekilde gruplandırılması; bu çizgi filmleri
değerler eğitimi açısından incelenmesi ve çizgi filmlerin Türkçe öğretimine katkısını
incelemektir. Bu çalışmanın örneklemini; Rafadan Tayfa, ANKA, Nasreddin Hoca
Zaman Yolcusu, Alpman, Hızlı Ayaklar, İstanbul Muhafızları adlı çizgi diziler
oluşturmaktadır.
Çizgi filmler Türkçe Öğretim Programında belirlenen kök değerler (dürüstlük, adalet
dostluk, öz denetim, sorumluluk, sabır, saygı, sevgi, yardımseverlik, vatanseverlik)
olmak üzere toplam on değere göre incelenmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde değerler
eğitimi, değerlerin çocuklara kazandırmaktaki önemi üzerinde durulmuştur.
Çocukların en kolay ulaştığı kitle iletişim aracının televizyon olduğu ve çocuklara
ulaşmada televizyonun nasıl kullanılacağı hakkında bilgi verilmiştir. İncelenen çizgi
filmlerde değerlerin 357 kez yer aldığı belirlenmiştir. İncelenen çizgi filmlerde en
fazla bulunan değer sorumluluk (75), en az bulunan değer vatanseverlik (6)’tir.
Değerlerin en fazla yer aldığı çizgi dizi Alpman (80), değerlerin en az yer aldığı çizgi
dizi Nasreddin Hoca Zaman Yolcusu (49)’dur. Araştırma için belirlenen çizgi filmler
Türkçeye katkısı deyimler, atasözleri, yansıma sözcükler, ikilemeler ve kalıp sözler
bakımından incelenmiştir. İncelenen çizgi filmlerde en fazla kalıp sözler (194) ve
deyimler (75) yer alırken, en az atasözleri (1) ve yansıma sözcükler (2) yer almıştır.
Bütün bu bulgulardan yola çıkarak TRT Çocuk ve MinikaGo adlı yerli çizgi film
kanallarında yayınlanan çizgi filmlerin değerler açısından zengin içeriğe sahip
olduğu, Türk diline katkısı bakımından atasözlerinin çok sık yer almadığı ama
deyimler ve kalıp sözlerinin daha fazla kullanıldığına ulaşılmıştır. Türkçe öğretimi ve
değerler eğitimi açısından çizgi filmlerden yararlanabileceği düşünülmektedir.
