Özet:
Bu çalışmada 3-12 yaş arasındaki çocukların dilsel, toplumsal, kültürel ve bilimsel
konularda farkındalığı arttırmaya çalışan TRT Çocuk Dergisi incelenmiştir. Üretilen
özgün içerik, yerel ve kültürel karakterler bu dergiyi diğerlerden ayırmaktadır.
İncelenen sayılar içerisinde çocukların hayal gücünün, bakış açısının ve estetik
zevkinin gelişmesini sağlarken aynı zamanda dergiye olan ilgisini canlı tutan
fantastik unsurları tespit etmek amaçlanmıştır. Derginin sayıları üzerinden tespit
edilen fantastik unsurlar, metin dışı görsel unsurlar ve metinsel unsurlar başlıkları
altında incelemeye alınmıştır. Metin dışı görsel unsurların içerisinde hem ön ve arka
kapakta bulunan görsel unsurlar hem de derginin iç sayfalarında bulunan herhangi bir
metinle ilişkili olmayan görseller incelemeye alınmıştır. Ayrıca, metin içindeki
görsel fantastik unsurlar ise, işlevlerine göre iki başlık altında (süsleyici resimler,
metni yorumlayıcı ve tamamlayıcı resimler) gruplandırılmıştır. Metinsel unsurlar
başlığı altında ise anlatıcı, karakter ve olaylar değerlendirilmiştir. Araştırmanın
inceleme nesnelerini TRT Çocuk Dergisi‟nin Eylül 2016 ile Aralık 2018 tarihleri
arasında yayımlanan 25 sayısı oluşturmaktadır. Bu dergiler doküman olarak kabul
edilmiş ve analiz süreci doküman incelemesi yapılarak yürütülmüştür. Çocuk kitabı
resimlemeleri çalışmanın dışında tutulmuş olup, fantastik özellikler
gösteren resimlemeler Çakır (2019)'ın gruplandırmasından yararlanılarak tespit
edilmiştir. Metinsel unsurlar ise metni oluşturan karakter, olaylar, anlatıcı gibi
unsurların yanında, metne anlam kazandıran onu zenginleştiren görseller de
eklenerek içerik analizi ile gruplandırılmıştır. İçerik analizi ile elde edilen bulgular,
betimsel analiz ile yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda, derginin incelenen
sayılarında fantastik unsurların yoğun bir şekilde kullanıldığı fakat fantastik
unsurların geliştirilmesinin büyük bir çoğunlukla kişileştirme ile kısıtlı kaldığı ve
özellikle ilk sayılarda aynı fantastik karakterlerin bir sayı içinde birden fazla metinde
tekrar edildiği tespit edilmiştir.
