Özet:
Avusturya'lı besteci Wolfgang Amadeus Mozart sadece klasik dönemin değil, tüm müzik tarihinin önemli bestecilerinden biridir. Otuz beş yıllık yaşamında sayısız önemli eser bestelemiştir. Operadan senfonilere, konçertolardan kuartetlere kadar yüzlerce bestesi günümüze kadar defalarca seslendirilmiştir ve gelecekte de seslendirilmeye devam edecektir. Asıl olarak opera bestecisi olarak bilinse de, senfoniler Mozart'ın önemli orkestral eserlerinin başında gelir. Dönemin anlayışı içerisinde senfonilerin birinci bölümleri her zaman sonat allegrosu biçimindedir. Bu biçim kabaca serim, gelişme ve yeniden serim kısımlarından oluşmaktadır. Bu sebeple serim kısmını incelemek sonatın büyük çoğunluğu üzerinde fikir sahibi olmaya olanak tanır. Son dönemde özellikle klasik dönem batı müziğiyle ilgili yapılan bazı çalışmalar, bu dönemde kullanılan biçimsel yapılarla ilgili birçok konuya açıklık getirmiştir. O sebeple bu çalışmada ilk olarak biçimsel yapıların tarihsel gelişimi araştırılmıştır. On sekizinci yüzyıla kadar dayanan ilk tanımlamalar çeşitli teorisyenler tarafından günümüze kadar geliştirilmiştir. İlk olarak Joseph Riepel'in bahsettiği bu yapılar, sonrasında Heinrich C. Koch tarafından daha detaylı ve uygulanabilir bir biçimde ele alınmıştır. Arnold Schönberg'e kadar bu konu hakkında çeşitli çalışılmalar yapılmasına rağmen Cümle yapısını tanımlayan ilk isim o olmuştur. William E. Caplin ise hem Cümle hem de Periyot özellikleri gösteren Melez yapıları tanımlamıştır. Bu çalışmada tespit edilen bu yapılara Türkçe terim ve kısaltmalar önerilmiştir. Ardından bütün serimler bu biçimsel yapılar çerçevesinde incelenmiştir. Serimlerin türleri ve içerisindeki biçimsel yapıların işlevleri belirlenmiştir.
