Özet:
Arayüz animasyonlarının çevrimiçi platformlarda farklı işlevsel amaçlar için kullanıldığı görülmektedir. Bununla birlikte, tasarlanmış bir hedef doğrultusunda, kullanılabilirliğe etkisi üzerine yapılmış çalışmaya az rastlanmaktadır. Bu araştırmada, kullanıcı arayüzündeki animasyonların, kullanılabilirlik bileşenleri bağlamında değerlendirmesine çalışılmıştır. Tezin yapılanma sürecinde; ilk aşamada, animasyon, insan bilgisayar etkileşimi, kullanılabilirlik, kullanıcı deneyimi, kullanıcı arayüzü, çevrimiçi etkileşim olgusunu anlamak için detaylı bir literatür taraması yapılmıştır. Daha sonra, animasyonların modern arayüzlere uyarlanmasındaki güncel yaklaşımlarla ilgili referansları bulmak üzere bir dizi çevrimiçi alışveriş sitesi ve bunların arayüzlerinde kullanılan animasyonlar incelenmiştir. Son aşama olan uygulama bölümünde ise animasyonlu ve animasyonsuz arayüzlerin, çevrimiçi alışveriş siteleri bazında, kullanıcı performansını etkileyip etkilemediğini anlamak için bir prototip geliştirilmiştir. Veri toplama sürecinde, bu prototip kullanılarak, nicel araştırma yöntemlerinden deneysel model A/B testi uygulanmıştır. Elde edilen verilerin ortalaması alınmış, Minitab programı aracılığıyla nicel veri analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Sahip olunan verilerin, belirlenen hipotezlerin bir bölümünün desteklediği gözlenmiş ve araştırmanın ana ve alt problemlerine yönelik önemli bulgular elde edilmiştir. Sonuçlar, belirlenmiş bir süreç ve hedef doğrultusunda animasyon kullanımının yönlendirme niteliğine sahip olabileceğini, ancak kullanılabilirlik üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilmesi için her etkileşim adımının ayrı ve özel olarak ele alınabileceğini göstermektedir. Arayüzlerdeki animasyonlu ögelerin, görevleri tamamlama konusunda, kullanıcıya daha etkili deneyimler sağladığı ancak, animasyonlu ögelerin daha fazla dikkat çekerek kullanıcının seçimlerine etki edebileceğine ilişkin gözlemlerde bulunulmuştur. Diğer yandan bu araştırma, birden fazla animasyonlu unsurun kullanıcı üzerinde kafa karıştırıcı bir etkisi olabileceğinden, tek arayüzde aynı anda yalnızca bir animasyon kullanmanın makul olduğu ifade edilebilir. Ve buna ek olarak, bazı etkileşim adımlarında animasyonun, hız ve zaman açısından, katılımcının performansı üzerinde bazen olumlu bazen de olumsuz bir etkisi olabileceğini de ortaya koymaktadır.
