Abstract:
Uluslararası para sisteminin en önemli bileşeni olan rezerv paralar, küreselleşme
süreciyle birlikte konumlarını güçlendirmişlerdir. Yalnızca ekonomik temele
dayanmayan rezerv paraların gücü siyasi ve askeri güç ile de desteklenmektedir. Bir
para biriminin uluslararası rezerv para olması için belirli özelliklere sahip olması
gerektiği genel kabuldür. Tarihi süreç içerisinde öncelikle sterlinin dünya üzerinde en
yaygın kullanılan rezerv para birimi olduğuna, sonrasında ise bu konumu yitirmesiyle
ABD dolarının yükselişine şahit olunmuştur. Günümüzde dolar hegemonyasının
varlığını sürdürmesine rağmen heteredoks görüşler uluslararası para sisteminde yeni
alternatif rezerv para birimlerinin ortaya çıkabileceğini savunmaktadırlar. Bu
bağlamda tezin temel amacı uluslararası birincil rezerv para olan doların konumunun
sürdürülebilirliğini araştırmaktır. Bu kapsamda dolara en yakın alternatif para birimi
olarak görülen Renminbi incelenmiş, bunun yanı sıra euro, yen, altın, SDR, tek dünya
parası fikri ve kripto paralar ele alınmıştır. Literatür taraması yapılarak gerçekleştirilen
çalışmada bir para biriminin uluslararası rezerv para olması için gereken özelliklerin
ülkenin sermaye hesabı açıklığı, esnek kur sistemine sahip olması, ülke ekonomisinin
büyüklüğü, makroekonomik istikrar, finansal piyasaların gelişmişlik derecesi, ülkenin
likidite sağlayabilme kapasitesi ve uluslararası ödeme sisteminde etkin olması (SWIFT
Sistemi) olduğuna ulaşılmıştır. Çalışmadan elde edilen temel sonuç ise kısa vadede
ABD dolarının birincil konumunu başka bir para biriminin alamayacağı fakat ABD ve
dolar hegemonyasına karşı arayışların çoğalmasıyla birlikte yeni olasılıkların ortaya
çıkabileceği yönündedir.
