Abstract:
Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti'nin ülke dışına ilk asker gönderme ve BM şemsiyesi altında Kore Savaşı'na katılma kararının analizi yapılmıştır. Güney Kore ile Kuzey Kore arasında savaş 25 Haziran 1950'de başlamış, 27 Temmuz 1953'te ateşkes anlaşmasıyla son bulmuştur. Kore Savaşı'na katılma kararı, Türkiye'nin 2. Dünya Savaşı sonrasında Soğuk Savaş'ın başlaması ile oluşan iki bloklu yeni dünya düzenine uyum çabalarının içinde değerlendirilmiştir. Bu uyum çabalarının en son adımını 18 Şubat 1952'de NATO'ya giriş oluşturmaktadır. Karar, Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Menderes tarafından alınmış, karar alma sürecine Feridun Cemal Erkin ve Selim Sarper gibi bürokratlar da dâhil edilmiştir. Dış İşleri Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı teknik konular kapsamında karara dâhil olmuşlardır. Karar dış güvenlik açığına dayandırılmış, bu güvenlik açığını gidermek için de ekonomik, siyasi ve askeri açıdan dış desteğe ihtiyaç olduğu değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışmanın tamamı için hermeneutik metot tarihsel bir bakış yakalayabilmek ve bütüncül olarak değerlendirme yapabilmek için yol gösterici olmuştur. Kararı alan liderlerin psikolojik değerlendirmesine girilmeden, iç ve dış etkili olan faktörler açıklanmaya çalışılmıştır. Karar alma modellerinden bir senteze ulaşılarak analiz yapılmıştır. Karara etki eden kişi ve kurumlarla, ulusal güç faktörlerinden ekonomik ve askeri güç de analize dâhil edilmiştir. Ayrıca karar alma aşamasında DP hükümetin öngörüleri ve bu öngörülerin uzak ve yakın vadede gerçekleşip gerçekleşmediğine de bakılmıştır. Çalışmanın kaynakları, konuyla ilgili ikincil literatürün yanı sıra, hatıratlar, gazete haberleri, TBMM tutanakları ve ABD Dışişleri Bakanlığı evrakına dayanmaktadır.