Özet:
Bu çalışmanın amacı Türkçenin yabancı dil olarak öğretildiği sınıflarda öğretmenlerin İngilizce yönünde gerçekleşen dil değişimini ne şekilde kullandıklarını belirlemektir. Dil değişimi kavramı bir söylem içinde iki (ya da daha fazla) dilin kullanılması olarak tanımlanır. Bu çalışmada dil değişimi, öğretmenlerin sınıf içinde kullandıkları Türkçe ve İngilizce dilleri arasında incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni ile yapılandırılan bu çalışmada katılımcılar; derslerinde İngilizceye başvurma tercihlerine göre amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Veri toplama araçları olarak gözlem, ses kaydı, deşifre aracı ve kategori listesi kullanılmıştır. Ses kaydı ile elde edilen veri gözlem ve araştırmacının notları ile desteklenerek deşifre edilmiş, sonrasında içerik analizi kullanılarak kategori listesi oluşturulmuştur. Öğretmen konuşmalarında karşılaşılan dil değişimi, kategori listesindeki işlevler esas alınarak kodlanmıştır. Buradan elde edilen frekanslar, betimsel analiz kullanılarak analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Çalışma kapsamında ele alınan dil değişimi örneklerinin kategori listesinde yer alan dil değişimi işlevleri ile ilişkilendirilme oranları; bir kelimeyi tanıtmak (s=300), söyleneni onaylamak (s=193), öğrencinin sorusuna cevap vermek (s=126), etkinliği sürdürmek (s=126), kişisel/ders dışı konuşmalar (s=76), dilbilgisi açıklamaları (s=58), yanlışı düzeltmek (s=43), anlaşılmayan bir noktayı sormak (s=32), mizah unsuru olarak kullanmak (=22), yanlışa dikkat çekmek (s=15), dikkat çekmek (s=11), anlam karmaşasını önlemek için açıklama yapmak (s=10) ödev vermek/kontrol etmek (s=8) olarak tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda sınıf içinde karşılaşılan dil değişimlerinin önemli bir kısmının iletişimsel temele dayandığı söylenebilir. Aynı zamanda öğretmenlerin sınıf ortamında olmaları sebebiyle ağırlıklı olarak bilgi vermek, yönerge sunmak, açıklama yapmak soru sormak, kontrol etmek, dönüt vermek vb. ile ilişkilendirilebilecek eğitsel işlevler temelinde dil değişimine başvurdukları tespit edilmiştir.
