Özet:
Bu çalışma, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılabilecek farklı uyaranlı dinleme metinlerinin B1 düzeyindeki öğrencilerin dinleme becerilerine etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması ile gerçekleştirilen araştırmada, bütüncül çoklu durum deseni kullanılmıştır. Araştırma, her biri dört kişiden oluşan toplam dört farklı çalışma grubu ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma grupları için dört farklı dinleme materyali tasarlanmıştır. Birinci gruptaki öğrencilere ses, görsel ve alt yazı; ikinci gruptaki öğrencilere ses ve görsel; üçüncü gruptaki öğrencilere ses ve alt yazı; dördüncü gruptaki öğrencilere ise sadece ses uyaranlı dört farklı dinleme metni sunulmuştur. Her bir metin kendi grubuna ardıl olarak dört hafta içinde dinletilmiştir. Her bir grupta dört adet olmak üzere, toplam 16 adet çok uyaranlı dinleme metni ile uygulama yapılmıştır. Her bir dinleme çalışmasından sonra tüm gruplara aynı ölçme ve değerlendirme süreci uygulanmıştır. Ölçme çalışmaları sonrasında her gruptaki öğrencilerle bireysel görüşmeler yapılmış ve öğrencilere dinleme metinlerindeki uyaran çeşitliliği ile ilgili sorular sorulmuştur. Dinleme metinlerine yönelik ölçme çalışmalarından ve öğrencilerle yapılan görüşmelerden elde edilen bulgular doğrultusunda, ses ve görsel uyaranlı dinleme metinlerinin uygulandığı öğrenci gruplarının alt yazı uyaranlı dinleme metinleri ile karşılaşan öğrencilere oranla daha başarılı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonucunda ses uyaran temelli olan dinleme metinlerinin, diğer uyaran desteğini görsellerle daha etkili kıldığı, alt yazı uyaranlı dinleme metinlerinde öğrencilerin anlama açısından daha sınırlı bir öğretim ortamında kaldığı ortaya çıkmıştır.
