Abstract:
1920’li yıllardan günümüze dek, Türkçenin söz varlığı ve kelime sıklığı üzerine çeşitli araştırmalar ve buna ilişkin problem tespitlerinin yapıldığı görülmektedir. Anadili Türkçe ve yabancılara Türkçe öğretimi konulu ders kitaplarında, bu bağlamda öğretilmesi hedeflenen kelime listeleri yer almaktadır. Ancak bu kelimelerin ne ölçüde öğretileceği konusunun henüz açıklığa kavuşmadığı belirtilmektedir. Gerçekleştirilen çalışmalarda, diğer tüm dillerde olduğu gibi, Türkçenin anlam boyutunun göz ardı edilmemesi ve öğretilmesi hedeflenen kelimelerin derinlik, genişlik ve yükseklik boyutlarının incelenmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması ile yürütülmüş, iç içe geçmiş tek durum deseni ile oluşturulmuştur. İçe içe durumunu, kelimelerin derinlik ve genişlik boyutları meydana getirmektedir. Yedi iklim A1 ve A2 seviye ders kitapları ve bu seviyelerdeki kelime listelerinin isim soylu sözcükleri doküman olarak kabul edilmiş ve doküman analizi incelemesi ile verilerin analizi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin nitel boyutunda, A1 seviyesinde isim soylu 1245 ve A2 seviyesinde isim soylu 1815 adet, her iki seviyede toplamda 3060 adet isim soylu kelime ders kitaplarının listelerinde yer almaktadır. Her iki seviyede derinlik ve genişlik boyutunda değişim gösteren kelime sayısı 594’tür. Verilere göre, derinlik ve genişlik boyutlarında olumlu yönde değişim olduğunu, ancak derinlik boyutunun, genişliğe göre yetersiz kaldığı ve kelimelerin derinlik boyutuna daha fazla önem verilmesi gerektiğini göstermektedir. Araştırmada, söz varlığının ve Türkçenin kelimeler aracılığıyla kurduğu anlamsal bağlarına dikkat çekmek amaçlanmakta ve gelecek çalışmalara fikir verebilmesi hedeflenmektedir.
