Özet:
Karaçay-Malkar halkı ismini yaşadığı Kafkas coğrafyasından almış bir Türk
topluluğudur. Kendilerini “Tavlu” (Dağlı) ya da “Alan” olarak tanımlayan bu halk
geleneksel Türk kültürünü, inanç sistemini ve destan geleneğini uzun zaman muhafaza
etmiştir. Nart destanları da bu toplumda anlatılagelen bir destan serisidir. Türk
mitolojisiyle beslenmiş olan bu destanlar eski Türklerin inanç sistemini adeta somut
olarak gözler önüne serer. Diğer taraftan Nart destanları, göç yolları boyunca içine
çokça öge almış ve nihayetinde bulunduğu yerdeki mitolojik unsurlarla da
kaynaşmıştır. Destanlar bu açıdan dikkatlice incelendiğinde hem Türk mitolojisinin
nadide ve tamamlayıcı bir örneği hem de dünya mitlerine açılan kapısı olduğu görülür.
Tezin birinci ana bölümünde bahsedilen halk, destanları ve incelenmesinin önemi
hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. Destanların Türk ve dünya mitolojisine
kazandırılması amacıyla tezin ikinci bölümünde destanların en gözde kahramanları
yapısalcı yöntemle gerek sembolik gerekse arketipsel açıdan çözümlenmiştir.
Destanların içerisinde yer alan mitolojik varlıkların tanımlanması ve çözümlenmesi ise
konu bütünlüğünü bozmaması için üçüncü bölümde yer almış, ele alınan varlıkların
dünya mitolojileri, Türk mitolojisi ve özel olarak Nart destanları açısından nerede
durduğu ortaya konulmuştur.
