Özet:
Çağatay döneminin en önemli isimlerinin başında gelen Ali Şir Nevayi'nin ünü ve önemi sadece Orta Asya sınırları içerisinde kalmamış, oldukça geniş bir coğrafyada değerini ve önemini korumuştur. Dili ve üslubu ile yaşadığı döneme ismini veren Ali Şir Nevai, çok önemli eserler ortaya koymuştur. Ortaya koyduğu bu eserler temel alınarak Özbekistan SSR Fenler Akademiyası tarafından 1983 yılında Taşkent'te "Alişer Navåiy Asarlari Tiliniŋ İzåḥli Luġati" adıyla dört ciltlik bir sözlük hazırlanmış ve E. İ. Fazılov tarafından düzenlenmesi ve basım aşaması gerçekleştirilmiştir. İşte ortaya konulan bu eşsiz eser tez çalışmamızın konusunu ve amacını oluşturmaktadır. Çalışmamızın ilk bölümünde Çağatay döneminin devamı niteliğinde olan Özbekler ve Özbek Türkçesinin genel özellikleri hakkında kısa bir bilgi verilerek ardından Ali Şir Nevayi'nin döneme olan etkisi ve eserleri ve Çağatayca sözlükler ele alınmıştır. Tezin ikinci bölümünde ise sözlükte yer alan bilgiler doğrultusunda sözlüğün hazırlanışı ve bu konuda katkı sağlayan şahsiyetlere yer verilmiştir. Tezin üçüncü bölümünde ise sözlüğün transkripsiyonu verilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise bu alanda çalışan ya da çalışmak isteyenlere kolaylık sağlaması amacıyla eserde geçen bilinmesi güç ve az kullanılan kelimelerin yer aldığı bir sözlük çalışması yer almaktadır. Sonuç kısmında ise ortaya konulan bilgiler ışığında bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışmanın hazırlanma sürecinde başvurulan tüm eserlere ve kaynaklara ise kaynakça kısmında yer verilmiştir. Anahtar Sözcükler: Ali Şir Nevayi, Çağatay Türkçesi, Özbek Türkçesinin genel özellikleri hakkında kısa bir bilgi verilerek ardından Ali Şir Nevayi’nin döneme olan etkisi ve eserleri ve Çağatayca sözlükler ele alınmıştır. Tezin ikinci bölümünde ise sözlükte yer alan bilgiler doğrultusunda sözlüğün hazırlanışı ve bu konuda katkı sağlayan şahsiyetlere yer verilmiştir. Tezin üçüncü bölümünde ise
sözlüğün transkripsiyonu verilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise bu alanda
çalışan ya da çalışmak isteyenlere kolaylık sağlaması amacıyla eserde geçen bilinmesi
güç ve az kullanılan kelimelerin yer aldığı bir sözlük çalışması yer almaktadır. Sonuç
kısmında ise ortaya konulan bilgiler ışığında bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışmanın hazırlanma sürecinde başvurulan tüm eserlere ve kaynaklara ise kaynakça kısmında yer verilmiştir.
