Abstract:
Ülkemizde geçici koruma kapsamında bulunan 3,5 milyondan fazla Suriyelinin
neredeyse yarısını 0-18 yaş arası çocuklar oluşturmaktadır. Bu çocukların en temel
ihtiyaç ve haklarından biri de eğitimdir. Bu araştırma Türkiye’de erken çocukluk
eğitimine devam eden Suriyeli çocukların okul deneyimlerinin anlaşılması amacıyla,
fenomenolojik yaklaşım benimsenerek nitel desende oluşturulmuştur. Eğitim
ortamlarında fenomenolojik yaklaşım, belirli bir fenomen hakkında katılımcıların
yaşantı, deneyim, algı ve duygularını somutlaştırmak için kullanılır. Bu çalışma
kapsamında ele alınan fenomen, ülkemizde erken çocukluk eğitimine devam eden
Suriyeli çocukların okul deneyimleridir. Çalışma grubu, 5-8 yaş arası 14 Suriyeli
çocuktan oluşmaktadır. Çalışma grubu “ölçüt örnekleme” yöntemi ile belirlenmiş
olup, bir devlet okulunda eğitimine devam etme ve yeterli düzeyde Türkçe iletişim
becerilerine sahip olma durumu ölçüt olarak alınmıştır. Verilerin tümü 2017-2018
Öğretim yılında toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme
ve alan notları içeren araştırma günlüğü kullanılmıştır. Görüşmeler bireysel ve odak
grup görüşmeleri şeklinde yapılmıştır. Çözümlenen veriler; akademik deneyimler,
arkadaşlık ilişkilerine, öğretmen ile ilişkilere ilişkin deneyimler ve okul deneyimlerini
etkileyen dış etmenler olarak dört ana tema altında toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına
göre; çalışma grubunda yer alan çocukların birçoğu akademik kaygı ve başarısızlık
deneyimlemektedir. Bazı çocuklar okulda “Suriyeli” kimliği üzerinden dışlanmaya
maruz kalmaktadır. Bazı öğretmenler çocukların ihtiyaçlarına cevap verebiliyorken
çoğu öğretmenin özellikle çatışma durumlarında etkili olamadığı sonucuna
ulaşılmıştır. Son olarak, savaş kaynaklı olumsuzlukların çocukları etkilediği araştırma
bulgularıyla desteklenmiştir. Elde edilen sonuçlar, alan yazındaki çalışmalar ve
kültürlenme teorisi çerçevesinde tartışılmıştır.
