Özet:
Akranlarına göre üst düzey potansiyel gösteren üstün yetenekli öğrenciler farklılaştırılmış öğretim programına ihtiyaç duymaktadırlar. Üstün yeteneklilerin yetenek alanı, zekâ potansiyeli, ilgi ve gelişim durumlarının tespit edilmesi ve uygulanacak eğitim programının farklılaştırılması gerektiği düşünülmektedir. Bu açıdan araştırmanın amacını üstün yeteneklilerin karakteristik özelliklerine akademik, bilişsel, duyuşsal beklentilerine uygun Sosyal Bilgiler 4, 5, 6 ve 7. sınıf öğretim programının farklılaştırılması oluşturmaktadır. Araştırmada Sosyal Bilgiler öğretim programı bütünleştirilmiş müfredat farklılaştırma yöntemiyle farklılaştırılmıştır. Araştırmanın veri toplama sürecinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesi sürecinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada üstün yetenekli öğrencilerin genel karakteristik özelliklerine göre programın tüm sınıf düzeyi ve her öğrenme alanı için ayrı ayrı farklılaştırma stratejisi belirlenmiştir. Belirlenen farklılaştırma stratejisi, düşünme, araştırma ve yaratıcılık becerileriyle birlikte, duyuşsal alan ve değer hedeflerinden oluşmaktadır. Farklılaştırma stratejileri temelinde bilişsel alan, duyuşsal alan değer ve beceri hedefleri belirlenmiştir. Ayrıca farklılaştırılan programda yer alan öğrenme alanlarının içeriği bütünleştirilmiş müfredat modeline diğer ortaokul derslerinin öğrenme alanı ve üniteleriyle ilişkilendirilmiştir. Üstün yetenekli öğrencilerin genel potansiyel yetenekleri ve karakteristik özellikleri gözetilerek öğrenme alanları için oluşturulan farklılaştırma stratejisi temelinde kazanımlar farklılaştırılmıştır. Programda yer alan mevcut kazanımlar korunarak zenginleştirme ve daraltma uygulamaları yapılmıştır. Toplamda 68 kazanımın farklılaştırıldığı programda öğrencilerin yaratıcılık, inovasyon, araştırma becerileri, düşünme becerileri ve milli unsurlara ve toplumsal değerlere karşı duyarlılık kazanımı ön planda tutulmuştur. Alan yazında üstün yeteneklilere Sosyal Bilgiler öğretimine ilişkin yapılmış farklılaştırma çalışmalarına ihtiyaç duyulmasına karşın, bu konuda yeterince çalışmanın yapılmadığı görülmektedir. Bu açıdan bütünleştirilmiş müfredat modeline göre farklılaştırılan Sosyal Bilgiler öğretim programının üstün yetenekli öğrencilere Sosyal Bilgiler öğretiminde özgün ve çerçeve bir model olacağı düşünülmektedir.
