Özet:
Koço Uygurları, Ortaçağ Yerleşik yaşam kültürünün ilk ve önemli temsilcilerinden biri olmasıyla daha önceki Türk devletlerinden farklı bir yaşam tarzı sergilemiştir. Koço Uygurlarının şehir düzeni, ev içi yaşamı, evlerinde ve mutfağında kullandıkları araç-gereçler ve giyim kuşam, süslenmede kullandıkları eşyalarının çeşitliliği, onların yerleşik yaşam kültüründe ulaştıkları seviyeyi yansıtmaktadır. Tez çalışmamızda, yerleşik yaşamda yüksek bir medeniyet yaratmış olan Koço Uygurlarının şehir ve yerleşim kültürü, konut, mutfak ve beslenme ile giyim kuşam ve süslenme kültürüne dair, devrin yazılı kaynakları olan Uygur sivil belgeleri başta olmak üzere, Uygur Budist ve Maniheist çevrede üretilen eserlerden derlenen söz varlığı tarihî-karşılaştırmalı yöntemle incelenmiş, ayrıca incelenen söz konusu dil malzemesi, ilgili dönemdeki tarihî ve arkeolojik kaynaklarla da desteklenerek Koço Uygurların maddi yaşam kültürünün zenginlikleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Tez çalışmamızın ana malzemesini oluşturan Uygur sivil belgeleri, İslamiyet'ten önceki Türklerin sosyal, kültürel, hukuki ve iktisadi hayatını en iyi şekilde yansıtan belgelerdir. Muhtemel tarihlendirilmesi Ⅹ.- XⅣ. yüzyıllar olarak yapılan geç Uygur devri sivil belgeleri, Uygurların yerleşik yaşam düzenine dair zengin bir söz varlığı malzemesini içermektedir. Genel Türkoloji araştırmalarında metin neşirleri yapılmış olan bu sivil belge külliyatı üzerine bugüne kadar terminolojik olarak yapılmış bütünlüklü çalışmaların sayısı sınırlıdır. Tez çalışmamızda öncelikle Uygurların tarihi, dili, edebiyatı, iktisadi yaşamı ve dinî inançları üzerinde durulmuştur. Daha sonra Uygur sivil belgeleri başta olmak üzere, söz konusu döneme ait diğer Uygur Budist, Maniheist ve Tıp metinlerinden derlenen Uygurların şehir ve yerleşim kültürü, konut, mutfak ve beslenme, giyim kuşam ve süslenme kültürüyle ilgili terimlerin tamamı kavram alanlarına göre gruplandırılarak tarihî-karşılaştırmalı yöntemle incelenmiş ve konu özellikle Çin yıllıkları, seyahatnameler ve o devre ait arkeolojik buluntulardan elde edilen bilgilerle de zenginleştirilerek ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmiştir.
