Özet:
Fritz Perls'ün 1950'li yıllarda geliştirdiği bir psikoterapi yöntemi olan Gestalt bakış açısı; psikanaliz, Gestalt psikolojisi, fenomenoloji, varoluşçu felsefe, hümanizm, Taoizm, Zen-Budizm gibi pek çok alandan beslenmiş bütünlükçü bir yaklaşımdır. Bu çalışmanın iki amacı vardır. İlk amaç doğrultusunda, Gestalt bakış açısının edebiyat incelemesi bağlamında kullanıldığında ortaya ne gibi sonuçlar çıkacağı araştırılmıştır. Böylelikle edebiyat eleştirisi alanına yepyeni ve farklı bir bakış açısı getirilmesi umulmaktadır. İkinci amaç ise Türk edebiyatının önemli isimlerinden Sabahattin Ali'nin eserlerinin bireysel - psikolojik alt yapısını incelemek ve böylece yazarın daha önce ele alınmamış yönlerini yakından tanımaktır. İlk bölümde Gestalt bakış açısı temel kavramlarıyla birlikte tanıtılmış, ikinci bölümde Sabahattin Ali'nin hayatı, romanları, hikayeleri, tiyatro oyunu ve şiirleri bu yaklaşımla değerlendirilmiştir. Eserlerde göze çarpan bazı ortak noktalara dikkat çekilmiştir. Ortaya çıkan kuramsal sonuç; bu yöntemin edebiyat eleştirisinde kullanılabileceği; burada yazara odaklanılmış olmasına rağmen, displinlerarası bir çalışmayla okura ya da topluma da odaklanabileceği ve böylece metnin anlamının bütünlenebileceğidir. Yazarın hayatı hakkında ulaşılan sonuçların özü onun daha çok farklılaşmada konumlandığı ve ihtiyacının, kutuplarını kapsamak, varlığının tüm yönleriyle bütünleşmek olduğudur. Ancak Sabahattin Ali'nin yazmak başta olmak üzere pek çok ikame tatmin yoluyla esas ihtiyacını fark etmeye direnç gösterdiği; dolayısıyla yaşam döngüsünün farkındalık basamağında takıldığı sonucuna varılmıştır. Nitekim bu durum onun tüm eserlerinde kendini farklı şekillerle göstermektedir.
