Abstract:
Bu tezde Sabiha ve Zekeriya Sertel'in 1926-1928 yılları arasında "Resimli Ay Matbaası" ve "Sevimli Ay Matbaası"nda yayımladıkları çeviri çocuk edebiyatı eserleri ve çocuk eğitimiyle ilgili çeviri kitaplar erek metin odaklı bir okumayla incelenmiştir. Türk yayıncılık ve gazetecilik tarihinin önde gelen isimleri arasında görülen Sertellerin Türk edebiyat ve kültür dizgesini nasıl yönlendirdiklerini ve Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte ivme kazanan toplumsal dönüşüme nasıl bir katkıda bulunduklarını ortaya koymak amaçlanmaktadır. Söz konusu tarihlerde yayımlanmış olan çeviriler Seyfettin Özege'nin hazırladığı Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu'ndan tespit edilerek listelenmiştir. "On Kuruşa Bir Kitap" serisinde yer alan beş çocuk kitabı, çocuklar ve anneler için hazırlanmış olan "Himaye-i Etfal Cemiyeti Çocuk Külliyatı" ve dört ciltten oluşan Çocuk Ansiklopedisi bu tezin inceleme nesnesini oluşturmaktadır. Serteller, yayınevi sahibi olmalarının yanı sıra, bu eserlerin birçoğunun çevirmenliği ve editörlüğünü de üstlenmiştir. Çeviriyi "ideoloji", "yönlendirme" ve "patronaj" unsurlarını içeren bir eylem olarak kabul eden, Gideon Toury, André Lefevere ve Theo Hermans gibi çeviribilimcilerin temsilcisi olduğu "Manipülasyon Okulu"nun ["Manipulation School"] çeviriye yaklaşımı bu tezin çıkış noktasını oluşturmaktadır. Tezin bütüncesi, Zohar Shavit'in çocuk edebiyatının çoğul dizgedeki konumunu ele alan çalışmaları ışığında incelenmiştir. Toury'nin "Betimleyici Çeviribilim" ["Descriptive Translation Studies"] dahilinde ortaya koyduğu "çeviri normları" ise metodolojik bir araç olarak kullanılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda Sertellerin çeviri eserler aracılığıyla toplumu genel olarak "Batılılaşma" ve "muasır medeniyet" bağlamında yönlendirmeyi amaçladığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, yayınevi sahibi ve çevirmen olarak karşımıza çıkan Sertellerin bu "yönlendirici" gücünün çeviri(bilim) bağlamında bir "toplum mühendisliği" eylemi olarak değerlendirilebileceğini söylemek mümkündür.
