Özet:
Rekabet ve regülasyon çalışmaları, modern dünyada etki alanı geniş bir kavram olarak göze çarpmaktadır. Bu çalışmadaki ilk makale bu kavramı teorik bir çerçevede ele almakla birlikte kendi içerisinde toplu bir kaynak taraması yoluyla literatüre katkı sağlarken, aynı zamanda sonraki iki ampirik çalışmanın da temelini oluşturmaktadır. Çalışmanın ikinci makalesi bir regülasyon olarak AİHM (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi) Büyük Daire kararlarının politik, demografik ve ekonomik parametrelerle olan ilişkisini ortaya koymaktadır. Bu konuda bazı ülkelerin kendi üst yargı mercileri ile ilgili olarak yapılmış olan çalışmalara rastlanmış olsa dahi AİHM düzeyinde yüksek kriterleri olan bir mahkemeyle ilgili bu yönde yapılmış bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu yönüyle söz konusu makalenin, insan davranışlarının başta ekonomik olmak üzere bir kısım farklı parametrelerle olan ilişkisinin makine öğrenmesi algoritmaları ve büyük veri işleme yöntemleri kullanılarak analiz edilmesinin literatüre özgün bir katkı sağlayacağı ifade edilebilir. Bu analiz, tamamen istatistiki bir değerlendirme süreci sonucunda seçilen modeller vasıtasıyla gerçekleştirilmiştir. Bu şekilde bir regülasyon olarak AİHS (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi) değerlendirilmiş ve uygulama performansı hakkında önemli sonuçlar elde edilmiştir. Tezin son makalesinde ise AB (Avrupa Birliği) üyelerinin aralarında gerçekleştirdikleri ticaret rakamları üzerinden ampirik bir analiz gerçekleştirilmiştir. Dış ticaret çerçevesinde ülkelerin kurduğu ekonomik birlikler faktör kullanımını optimize edebilecek yegane kurumlardır. Avrupa Birliği kurumsal yapısı, üyeleriyle olan ilişkileri ve ekonomik potansiyeli itibariyle önde gelen bir bölgesel entegrasyondur. Birliğe üyeliğin ve Avrupa Para Birliğine dahil olmanın literatürle uyumlu temel ekonomik değişkenlerle desteklendiği modelde, dikkate alınan değişkenlerin Avrupa Birliğine üye olan ülkelerin kendi içerisindeki dış ticaretlerine olan etkisi, ithalat ve ihracat rakamları çerçevesinde analiz edilmiştir. Analiz öncesinde çalışmanın teorik temelini oluşturmak adına klasik ve yeni akım dış ticaret teorilerinden bahsedilmiştir. Elde edilen sonuçlar üst seviye kurumsal yapıları oluşturun regülasyonların amaç ve sonuç ilişkisini ortaya koyması noktasında önemlidir. Literatürde dış ticaret rakamlarının temel ekonomik değişkenler ile olan ilişkisini araştıran çalışmalar bulunmakla birlikte konuyu kurumsal çerçevede regülasyonlarla ilişkilendiren analizlere rastlanmamıştır.
