Özet:
Bu doktora tez çalışmasında, G7 ve BRICS+T ülkelerinin hisse senedi piyasaları
arasındaki volatilite yayılımını belirleyen makroekonomik faktörler analiz edilmiştir.
İlk aşamada, ülkelerin günlük hisse senedi piyasa getirileri arasındaki dinamik koşullu
korelasyon 1 Ocak 2002-19 Eylül 2018 döneminde DCC-MIDAS (Dynamic
Conditional Corelation-Mixed Data Sampling) metodu kullanılarak tüm ülke çiftleri
için kısa dönemli (günlük) ve uzun dönemli (çeyreklik) bileşenlerine ayrılmıştır. İkinci
aşamasında ise DCC-MIDAS modellerinden elde edilen çeyreklik frekanslı uzun
dönemli dinamik koşullu korelasyonlar ile ülkeler arasındaki ekonomik-finansal
yakınlığı temsil eden çeyreklik makroekonomik değişkenler kullanılarak hisse senedi
piyasaları arasındaki etkileşimin nedenleri Ocak 2006-Ağustos 2018 döneminde
araştırılmıştır. Bu aşamada Sistem GMM (Generalized Method of Moments) modeli
kullanılmıştır. Tahmin sonuçlarına göre, G7 ülkelerinin hisse senedi piyasa getirileri
arasındaki uzun dönemli dinamik koşullu korelasyonu açıklayan en önemli faktörlerin
ülke ekonomileri arasındaki faiz oranı farkları, enflasyon oranı farkları ve 5 yıllık CDS
risk primi farkları olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, G7 ve BRICS+T ülkelerinin
hisse senedi piyasa getirileri arasındaki uzun dönemli dinamik koşullu korelasyonu
açıklayan en önemli faktörlerin ise ülke ekonomileri arasındaki GSYH büyüme oranı
farkları, 5 yıllık CDS risk primi farkları ve faiz oranı farkları olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.
Bu tez çalışmasında ayrıca, günlük frekanslı Türkiye hisse senedi piyasa volatilitesinin
yavaş hareket eden uzun dönemli bileşeninin aylık makroekonomik göstergelerle
ilişkisi analiz edilmiştir. Bu amaçla, ilk olarak BIST100 endeksinin uzun dönemli
volatilitesi GARCH-MIDAS yöntemiyle tahmin edilmiştir. Ardından, Ocak 2004-
Aralık 2018 döneminde BIST100 endeksinin uzun dönemli oynaklığının
makroekonomik faktörlerle ilişkisi otoregresif dağıtılmış gecikme (ARDL) modeli
tahmin edilerek incelenmiştir. Tahmin sonucunda, BIST100 endeksinin uzun dönemli
volatilitesini etkileyen en önemli makroekonomik faktörün döviz kuru olduğu
bulunmuştur. Bununla birlikte bankalar arası faiz oranı, 5 yıllık CDS risk primi ve
S&P500 volatilitesi ile BIST100 endeksinin uzun dönemli volatilitesi arasında pozitif
yönlü bir ilişki olduğu görülmüştür. Son olarak, reel sektör güven endeksindeki
artışların BIST100 endeksinin uzun dönemli volatilitesini düşürdüğü sonucuna
ulaşılmıştır.
