Abstract:
Tüketim davranışlarının değişmesiyle, gıda tüketimi alışkanlıkları da daha kapsamlı
olarak ele alınmaya başlamıştır. Daha sağlıklı ve sürdürülebilir gıda tüketme ihtiyacı,
organik gıdalara yönelik ilginin artmasını sağlamıştır. Bu çerçevede bu tez çalışması
bütüncül bir bakış açısı ile hem organik gıda satın alma niyeti ile ilişkili faktörleri hem
de organik gıda satın almayı engelleyen sebepleri ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Çalışmanın birinci amacı, ilk olarak nitel araştırma yoluyla organik gıda satın almanın
önündeki engellerin ortaya çıkarılması, organik gıda hakkında bilgi edinilen
kaynakların sorgulanması, organik gıda kelimelerinin yarattığı çağrışımların
incelenmesi, gıdanın organik olduğuna dair işaretlerin neler olduğu ve organik gıda
tüketen kişilerin profilinin nasıl görüldüğünün araştırılması amaçlanmıştır. İkinci
aşamada ise ama nicel araştırma ile organik gıda satın alma niyeti ile ilişkili faktörleri
belirlemektir. Buna yönelik olarak, tüketim değeri teorisi, literatürde organik gıda
tüketiminin temel motivasyonları olan sağlık bilinci ve çevre dostu yaşama eğilimi ile
genişletilmiştir. Araştırmanın nicel bölümünün analizi için 443 ölçülebilir anket elde
edilmiş ve analize dahil edilmiştir. Araştırma kapsamında güvenirlik analizi, keşfedici
faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal modelin yol analizi uygulanmıştır.
Sonuçlara göre; sağlık bilinci, çevre dostu LOHAS (sağlıklı ve sürdürülebilir yaşam
tarzı) eğilimi, algılanan duygusal değer ve algılanan sosyal değer organik gıda satın
alma niyeti ile anlamlı ve pozitif ilişkilidir. Ayrıca, çevre dostu LOHAS eğilimi ve
sağlık bilinci, organik gıdada algılanan değerin tüm boyutlarıyla anlamlı ve pozitif
ilişkilidir. Çevre dostu LOHAS eğilimi ile en yüksek ilişki katsayısına sahip algılanan
değer boyutu duygusal değerken, sağlık bilinci ile en yüksek ilişki katsayısına sahip
algılanan değer boyutu işlevsel değerdir. Çalışmanın organik gıda tüketimine, organik
gıda satın alımının değişen yönüne, özellikle de organik gıdanın duyusal yanına da
dikkat çekerek gıda pazarlaması ve organik gıda literatürüne katkı sağlaması
beklenmektedir.
