Abstract:
Lojistik sektörünün zaman içerisinde önemli bir büyüme göstermesi ve lojistik sağlayıcılarının hizmet tekliflerinin bilgi ve teknolojideki gelişime ayak uydurma çabası, bilim insanlarının her zaman dikkatini çekmektedir. 1980'li yıllardan günümüze birçok lojistik aktörünün, sektör temsilcisinin ve/veya hizmet sağlayıcısının ekonomik düzen içerisinde hayati öneme sahip olduğu görülmektedir. Bu gelişmelerden yola çıkarak; kaynak temelli yaklaşım, sosyal ağlar teorisi ve işlem maliyet analizine dayalı olan bu çalışmada, öncelikle dördüncü taraf lojistik hizmet sağlayıcılarının yetenek boyutlarına ilişkin güvenilir ve geçerli bir ölçek geliştirilmiştir. Araştırma modelinde; tedarik zinciri yanıt verme yeteneği, tedarik zinciri çevikliği ve işletme performansı ilişkisi ve bu ilişkide dördüncü taraf lojistik hizmet sağlayıcılarının yeteneklerinin aracılık rolü incelenmiştir. Bu araştırma, Türkiye'de faaliyet gösteren ve dördüncü taraf lojistik hizmet satın alan 58 işletme üzerinde kantitatif araştırma metodu kullanılarak; PLS (Partial Least Squares- Kısmi En Küçük Kareler) yöntemi yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bilgilere göre; dördüncü taraf lojistik hizmet sağlayıcılarının yeteneklerinin, hizmet satın alan işletmelerin performansı üzerinde bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; işletmelerin ancak tedarik zinciri entegrasyonunu gerçekleştirmesi ve bilgi teknolojisini tedarik zincirinde benimsemesi, çevik ve tedarik zinciri yanıt verme yeteneğine sahip olması durumunda, dördüncü taraf lojistik hizmet satın alabilecekleri ve lojistik hizmet sağlayıcılarının da yeteneklerini tam olarak ortaya koyabilecekleri söylenebilir. Öncelikle, dördüncü taraf lojistik kavramının açıklanmaya çalışılması ve literatürdeki çalışmalara yer verilmesi bu çalışmanın teorik katkısı olarak değerlendirilebilir. Bunun yanı sıra, dördüncü taraf lojistik hizmet sağlayıcılarının yetenek boyutlarına ilişkin geliştirilen ölçek, çalışmanın bir diğer katkısı olarak belirtilebilir.