Özet:
Teanin çaydaki buruk tadı sağlayıp çayın kalitesini belirleyen, bunun yanında birçok farmakolojik etkiye sahip, protein olmayan bir aminoasittir. Son yıllarda dünyada, çayın önemli bir bileşeni olan bu maddeyi fonksiyonel gıda bileşeni veya diyet takviyesi olarak kullanma üzerine ilgi artmaktadır. Bu amaçla teaninin çaydan uygun koşullarda ekstrakte edilip saflaştırılması gerekmektedir. Bu çalışmada klasik ve ultrases tekniğiyle farklı sıcaklık, süre ve su: çay oranları kullanılarak ekstraksiyon denemeleri yapılmıştır. Çalışmada belirli partikül boyutuna elenmiş olan işlenmiş yeşil çay örnekleri kullanılmıştır. Yanıt Yüzey Yöntemi kullanılarak yapılan ekstraksiyon optimizasyonunda her üç faktörün de teanin ekstraksiyon verimini artırdığı ve ultrases tekniği ile çaydan yaklaşık olarak % 30 daha fazla teanin ekstrakte edilebildiği görülmüştür. En uygun ekstraksiyon koşulununultrases tekniğinin kullanıldığı 80ºC- 38 dk- 23:1 mL/g su: çay oranı olduğu belirlenmiştir. Buradan elde edilen sulu ekstrakta bu kez de etil asetatla ekstraksiyon işlemi uygulanmış buradan elde edilen su fazında teanin saflığı % 31’e çıkarılarak teanince zengin ekstrakt elde edilmiştir. Saflaştırma işlemi için kolon kromatografisi sistemi kullanılmıştır. Poliamid dolgu maddesi ile doldurulan kolonda mobil faz olarak 0.5 mL/dk akış hızında deiyonize su kullanılmıştır. Teanince zengin ekstraktın kolona verilmesi sonucu su fazında teanin ve kafein fraksiyonları ard arda kolondan ayrılmıştır. Yaklaşık olarak 40-60. dakikalar arasında gelen teanin bir tüpte toplanmış ve yapılan HPLC analizi sonucu buradan elde edilen teaninin % 90 saflıkta olduğu belirlenmiştir.
