Özet:
Kara taşıtlarının çarpışma esnasında sürücü ve yolcu can güvenliğinin artırılması ve bu
durumu en az hasar ile atlatmaları adına şasi yapısında gelişen teknoloji ile beraber
önemli iyileştirmeler veya değişiklikler olmuştur.
Çarpışma durumunda ilk darbeyi absorbe eden çarpışma kutularının geliştirilmesiyle
taşıt içerisindeki canlıların bu durumdan olumsuz yönlü daha az etkilendikleri
saptanmıştır. Çarpışma kutusu yapısı darbe yükü ile beraber burkulmakta ve böylelikle
çarpma kinetik enerjisini bir miktar absorbe etmektedir. Farklı malzeme tipleri ve
geometrik şekilleri ile bu yapılar tasarlanabilir. Bu yapılar düz formda olabileceği gibi
ondülalı da olabilmektedir. Aluminyum ve çelik serileri ile üretilebileceği gibi bal peteği
formunda kompozit olarak da üretilebilir.
Söz edilen bu yapısal bileşenin etkilerini test ile incelemek oldukça maliyetli ve zaman
alıcı olmaktadır. Bu noktada yapılan tasarımın ortaya çıkaracağı sonuçları ivedi olarak
görmek, kıyaslamak ve buna uygun şekilde revize etmek adına bilgisayar destekli
mühendislik hesaplamaları yapan çözücülerden faydalanılmaktadır. Yapının
matematiksel modeli kütle ve rijitlik formunda kurulduktan sonra belli yükleme ve sınır
koşulları altında çözümü için çarpışma analizlerinde açık (explicit) sonlu elemanlar
analiz yöntemi kullanılır. Bu çalışma kapsamında LS-DYNA yazılımı ile açık (explicit) sonlu elemanlar analiz yöntemi kullanarak; RCAR standartına göre, 1,6 ton kütleli,
yüksekliği ayarlanabilir binek bir kara taşıtının normal süspansiyon yüksekliğinde,
herhangi bir açısal çarpma durumu söz konusu olmaksızın dikine düz rijit duvara şehir
içi hız olarak belirtilen 50 km/saat ile çarpması durumu incelenmiştir. Lokal olarak
sadece çarpışma kutusu katı modeli, çeşitli geometrik değişiklikler ile kullanılmış olup;
en iyi durumu bulmak adına reaksiyon kuvveti ve enerji yutumu parametreleri
irdelenmiştir.
