Özet:
Aks sesi güç aktarma organlarındaki önemli ses ve titreşim problemlerinden birisidir. Bu ses, yüksek frekans aralığında dişli temasında oluşan kuvvetteki değişiklikler ve ayna ile mahruti dişliler arasında meydana gelen hareket transfer hatasının sonucunda oluşmaktadır. Bu parametreler, diş profilinin ve diş temasının kontrol edilmesine yarayan benzetim programları vasıtasıyla iyileştirilebilmektedir. Dişlilerin ses ve titreşim karakteristiğini iyileştirmek için kullanılan bu dişli tasarım programlarının çoğu, dişlilerin diğer sistemlerle olan etkileşimini göz ardı etmektedir. Ancak temas noktasından aksa iletilen kuvvet ve aks ile diğer parçalar arasındaki etkileşim de dişli sesine etki eden kritik etmenlerdendir. Bu nedenle arka aks ses ve titreşim analizlerinde hem dişli üzerinde yapılan değişikliklerin hem de sistem geliştirmelerinin birlikte kullanılması gerekmektedir.
Bu tez çalışmasında, her iki parametrenin dişli sesi üzerindeki etkilerini gösterebilmek için kullanılacak olan aktarma organları modeli sonlu elemanlar yöntemiyle kurulmuştur. Hipoid dişliler ise özel bir dişli tasarım programı yardımıyla modellenmiş ve sisteme dahil edilmiştir. Kurulan model araç testleriyle doğrulanmış ve dişli sesini azaltmak için yapılabilecek tasarım iyileştirme önerileri tartışılmıştır.
