Özet:
Bakır kimyasal simgesi “Cu” olan, kırmızıya yakın renkte, ısı ve elektrik iletkenliği iyi
olan, ince tel ve levha formuna getirilebilen ve uygulama alanı oldukça geniş olan bir
metaldir. Metalik bakır, sülfitli ve oksitli bakır cevherlerinden zenginleştirme ve izabe
(metalleri eriterek sıvı duruma getirme) sonucunda elde edilmektedir. Paslanmaz yapısı
nedeniyle, soğuk hava makineleri ve ekipmanları, nakliye araçları ve dış kaplamalar için
genellikle tercih edilmiştir.
Bakır ve alaşımları genellikle lehimleme işlemi ile birleştirilir. Sert lehimleme, dolgu
metalinin kılcal etki ile birleştirilecek olan metal yüzeyler arasındaki küçük boşluklara
nüfuz etme kabiliyetine bağlıdır. Uygun koşullar altında lehimli malzeme dolgu
alaşımının yüzey difüzyonuyla ıslanır ve sonuç olarak bu iki malzeme arasında güçlü
bağlar oluşur.
Bu çalışmada, soğutma sistemlerinde kullanılan bakır borular, lehimleme tekniği ile
birleştirilmiştir. Birleştirme işlemleri için 12.7 mm çapında 8 adet saf bakır (% 99.9) boru
örneği kullanılmıştır. Bakır borulara L-CuP6 (DIN 8513) dolgu metali ile 3 farklı sert
lehim sıcaklığı uygulanmıştır. Ayrıca 3 numune azot gazı altında, diğer 3 numune ise
azot gazı kullanılmadan lehimlenmiştir. Diğer 2 numune ise yaklaşık 750°C sıcaklıkta alın
alına birleştirilerek azot gazı kullanılarak ve azot gazı kullanılmadan sert lehimlenmiştir.
Sıcaklık değişikliklerinin, azot gazı kullanımının ve boruları birleştirme şeklinin
lehimlenmiş bağlantıların mekanik özelliklerine ve yüzey kalitesine olan etkileri
araştırılmıştır. Ayrıca birleştirme alanında sıcaklık dağılımı ölçülmüştür. Sonuçlara göre,
maksimum dayanım sağlayan en uygun sıcaklık değeri değerlendirilmiştir.
