Özet:
Bu çalışmada bir döner vincin dinamik davranış denklemleri çıkarılmış ve dinamik
hareketleri Matlab-Simulink ortamında elde edilmiştir. Yapı sektörünün son
yıllardaki gelişimi sebebiyle vinçlerden görevlerini hızlı ve hassas bir şekilde
yapmaları beklenmektedir. Bu yüzden bu makinaların tasarımlarında ivmelenme
ve dinamik faktör önemli bir kriterdir. Sistemde ivme yaratacak olan elemanlar
sistemin dinamik faktörünü, mukavemetini ve tasarımsal parametrelerini
etkileyecektir. Bu çalışmada 4 serbestlik dereceli bir döner vinç modellenmiştir.
Sisteme bir döndürme momenti ve yükü kaldırabilmek için bir kuvvet etki
ettirilmiştir. Lagrange yöntemiyle enerji denklemleri çıkarılmış ve Matlab
programının Simulink modülü ile çözümlenmiştir. Bu çözümlemeler bazı
parametrelerin değiştirilmesiyle yirmi sekiz farklı durum için tekrarlanmıştır. Bu
parametrelerin sistem üzerindeki ivmelenmeye etkileri incelenmiştir. Ortaya çıkan
ivme değerlerinden ve grafiklerden yola çıkarak döner vinç sisteminin çalışmasına
etkiyen elemanların neler olduğu ve sistemin dinamik faktörünün nasıl ve hangi
değişkenler tarafından etkilendiği gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, döner vincin
yatay hareketlerinden kaynaklanan ivmelenmelerin düşey hareketin ivmesi
üzerinde bir etkisinin olmadığı gözlemlenmektedir. Ayrıca döner vinç
elemanlarının yani bom kütlesinin, halat esneklik ve halat sönüm sabitinin, halat
uzunluğunun da yük kaldırma ve vincin hareketi sırasında oluşan düşey
ivmelenmelere etkisinin olmadığı da gözlemlenmiştir. Yani kule vincin dinamik
faktörü üzerinde bu değişkenlerin etkisi yoktur. Bundan sonraki araştırmalarda
döner vincin dinamik faktörü hesaplanırken karmaşık modeller yerine bu
değişkenlerin hesaba katılmasına gerek olmayan daha basit modeller kurgulanıp
doğru sonuçlar elde edilebilir.
