Debriyaj kavramasındaki diyafram yay kabartma formunun ayırma strokuna etkisi

Abstract

Günümüzde otomotiv sektörü çok hızlı şekilde gelişmektedir. Müşteri istekleri, maliyetleri düşürme gereksinimi ve artan rekabet otomobil üreticileri için araştırma ve geliştirmeye yaptıkları yatırımları her geçen gün arttırmaktadır. Bu çalışmalar neticesinde de debriyaj sistemlerinde de değişiklikler meydana gelmiştir. Daralan zarf ölçülerine karşılık yüksek performans ve konfor beklenilmektedir. Bu faktörleri karşılamak adına debriyaj üreticileri yenilikçi çözümler tasarımlar ve malzemeler üzerinde araştırma ve geliştirmeler yapmaktadır. Bu tezin amacı;  Manuel vitesli araçların debriyajlarında kullanılan diyafram yayların kabartmalı ve kabartmasız olan tiplerinin baskı plakası ayırma strokuna etkisini,  Kavrama kuvvetlerini ve rulman yüklerinin karşılaştırılması,  Kavramadaki baskı sacı, mesnet yay ve langetlerin (şerit yay) deformasyon ve gerilmelerinin incelenmesidir. İtme tipi kavramanın otomotiv sektöründe çok yaygın kullanılmasının nedeni maliyet, güvenilirlik, titreşimlerin yürüyen aksamın izolasyonu, azalan eksenel boyut ve balata aşınmasının stabilizesi açısından birçok avantaja sahip olmasıdır. Bu çalışmada, diyafram yay kabartma formunun belirli bir diyafram yay üzerinde nasıl etki ettiği, ilgili bir debriyaj sisteminin ayırma performansına etkisi sayısal ve deneysel yöntemler kullanılarak incelenmiştir. Bu çalışmada debriyaj ayırma performansını etkileyen diyafram yayın parmak esneklik karakteristiği teorik yöntemle hesaplanmış, inceleme sonrasında SIEMENS NX 11.0 versiyonunun katı modelleme modülü kullanılarak diyafram yayın 1/18 ve kavramanın 1/3 lük üç boyutlu bir modeli oluşturulmuştur. Daha sonra, üç boyutlu modelin ANSYS Workbench yazılım versiyonu 18.1'de çalıştırılmasıyla yapısal analiz tamamlanmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarına dayanarak ayırma performansını iyileştirmek için diyafram yayın üzerine farklı derinliklerde kabartma formu verilerek yeni diyafram yay modelleri oluşturulmuştur. Analizlerden elde edilen verileri deneysel olarak doğrulamak için, konvansiyonel ve 1 mm kabartma formu verilen diyafram yay tasarımına sahip bir baskı takımı üretilmiş ve bu baskı montajlar performans testine tabi tutulmuştur. Sonuç olarak, hem performans testleri hem de analiz sonuçları dikkate alındığında, kabartma formu verilen diyafram yay tasarımlarının parmak rijitliğinin arttığı ve debriyaj sisteminde konvansiyonel modele göre debriyaj serbest bırakma noktasında daha iyi bir ayırma performansı ile sonuçlandığı görülmektedir. Farklı diyafram yay kabartma formuna sahip baskı montajların baskı plakasının hareketi, kavrama ve rulman yükleri, komponentler üzerindeki gerilme ve deformasyonlar nümerik olarak incelenmiştir. Ayırma stroku nümerik ve test sonuçları ile karşılaştırmalı olarak incelenmiş, çıkan sonuçların kıyaslanması ve değerlendirilmesi, değerlendirmeler kısmında belirtilmiştir.