Özet:
Krank-biyel mekanizmaları sanayi devriminden bu yana birçok güç üretme ve aktarma
sisteminin temelini oluşturmaktadır. Günümüzde başta içten yanmalı motorlar
ve pompalar olmak üzere geniş yelpazede kullanımı devam etmektedir. Motor
teknolojileri günümüzde geldiği nokta itibari ile ilk günlerine kıyasla çok büyük
değişikliklere uğranmış olsa da krank-biyel mekanizması pistonlu motorlar için
vazgeçilemez durumdadır. Özellikle gelişen teknoloji ve rekabet ortamıyla birlikte
kullanıcı içten yanmalı motorlardan daha yüksek verim, birim hacimde daha yüksek
performans, daha kısa tepki süresi ve daha iyi konfor şartları aramaktadır. Bu beklenti
altında motor üreticileri motorun dayanıklılık ve güvenilirliğinden taviz vermemeyi
hedeflemektedir. Modern dizel motorlardaki düşük gürültü, yüksek çalışma hızı,
yüksek verim gibi beklentiler krank milli üzerinde daha özenli çalışmaları zorunlu
kılmaktadır. Bu çalışma kapsamında 6 silindirli 2 dizel motorun krank sistemi dinamik olarak
analiz edilmiştir. Analiz için oluşturulan krank sistemi 1 boyutlu analiz modelinde
elemanlar geometrik ve mekanik özellikleri ile temsil edilmiştir. İlk krank mili
versiyonunda dengeleme kontrolü yapılmış, strok boyu uzatılan ikinci versiyonda da
dengeleme incelenmiştir. İlk versiyon krank mili viskoz burulma titreşimi sönümleyici
ile ve sönümleyici olmadan modellenerek burulma titreşimleri karşılaştırılmış,
sönümleyicinin etkisi ortaya konmuştur. Sonrasında ikinci versiyon krank mili
için farklı sönümleyiciler ile dinamik analizler tekrarlanarak uygun sönümleyici
parametreleri ortaya konmuştur. Her iki motor için krank sistemi 3 boyutlu
sonlu elemanlar modeli hazırlanarak doğal frekans analizi ile eğilme titreşimleri
incelenmiştir. 1 boyutlu dinamik analiz çıktıları ile krank milinin maruz kaldığı yükler
alınarak kritik bölgelerdeki gerilmeler hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar iki motor
için karşılaştırılmıştır.
