Özet:
Elektrikli süt pompası kullanımı, çalışma hayatında artan kadın istihdamına bağlı
olarak artmaktadır. Artan istihdam süt pompası kullanımıyla ilgili farklı talep ve
ihtiyaçları ortaya koymaktadır. Bu ihtiyaçları karşılamak için piyasada farklı
tasarımlar bulunmaktadır. Piyasadaki tasarımların çoğunda, Egnel’in tasarladığı
pompa ve bu pompa için belirlediği negatif basıncı oluşturacak güvenli basınç değeri
kullanılmaktadır. Belirlenen bu değer üst değer olmakla birlikte, her annenin
kendisini konforlu hissettiği sağım değeri için gerekli basınç miktarı farklı
olabilmektedir. Pompanın tasarımında bu basınç değeri yanında, sağım süresince
oluşan sağım profilindeki dalgalanmalar da etkin bir sağımın yapılmasında rol
oynamaktadır.
Bu tez çalışmasında; anneler için farklı, ergonomik, kullanıcı odaklı, konforu ön
plana çıkaran yeni bir tasarım ortaya koyulmuştur. Tasarım için gerekli kriterleri
belirlemek için öncelikle elektrikli süt pompası kullanan annelerle bir anket
çalışması yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar; literatür ve patent araştırmalarından
elde edilen verilerle birlikte sistematik konstrüksiyon yöntemi kullanılarak
irdelenmiş ve öncelikli kriterler belirlenmiştir. Özellikle anket sonucunda annelerin
yaşadıkları fizyolojik ve psikolojik problemlerin ön planda olması ve ayrıca mevcut
elektrikli süt pompalarının çok parçalı ve büyük yapılara sahip olmalarının hareket
kabiliyetini kısıtlaması, tasarım için çözülmesi gereken ana hedefler olarak ortaya
konulmuştur.
Çalışmada pompa için gerekli basınç değerinin belirlenmesi için yapılan analitik
hesapta Boyle prensibi esas alınmış ve bu prensip yardımıyla hacim-basınç dengesi
oluşturulmuştur. Basınç dalgalanma profilleri bir mikro işlemci kontrolü ile
diyaframın hareketine bağlı olacak şekilde sistemde aktive edilmiştir. Bu profiller
bebeğin doğal emiş ritimlerini takip edecek şekildedir. Tasarımda Egnell’in
tasarladığı süt pompası için belirlediği 200 mg Hg'lik basınç farkı referans alınmıştır.
Fusion 360 çizim programı kullanılarak öncelikle bilgisayar ortamında tasarlanıp,
sonrasında prototipi gerçekleştirilen elektrikli süt pompası, test edilmek üzere
yapay meme modeline bağlanmıştır. Ardından bir basınç sensörü ile ulaşılan basınç
değerleri ve oluşan vakum profilleri ölçülmüştür. Elde edilen değerler teorik
değerlerle karşılaştırılmıştır.
Yapılan çalışmalar neticesinde anneler için daha ergonomik, kullanıcı odaklı yeni bir
tasarım ortaya konabileceği tespit edilmiştir.
