Abstract:
Masallar her kültürde kendine yer bulur; toplumun her kesimine hitap eder ve çocukluğumuzdan itibaren hayatımızın bir parçası olurlar. Bu masallar arasından, büyükannesine gitmek için evden çıkan ve kurt tarafından yenilen Kırmızı Başlıklı Kız'ın masalı, en çok akılda kalanlardan biridir. Bir sözlü gelenek ürünü olan Kırmızı Başlıklı Kız masalı, 17. yüzyılda Charles Perrault tarafından yazılı edebiyata kazandırılmış, yolculuğuna 19. yüzyılda Almanya'da Grimm Kardeşler ile devam etmiş ve kültürden kültüre aktarılarak günümüze kadar ulaşmıştır.Bu tezin amacı, Kırmızı Başlıklı Kız masalı ve çevirilerini kültürlerarası etkileşimdeki rolü açısından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, ilk olarak, masal kavramı, masalın aşamaları, kökeni ve masalın hedef kitlesi ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Daha sonra, yazılı edebiyattaki serüveni üç yüz yıldan fazla olan Kırmızı Başlıklı Kız masalının bu sürede hedef kitleye göre, kültürlerden kültürlere aktarılırken, aynı kültür içerisinde yeniden üretilirken geçirdiği değişimler, masalın Fransızcası, Almancası ve de Türkçedeki örnekleriyle irdelenmiştir.Araştırmada masal, P. Bourdieu'nün "kültürel sermaye" kavramından yola çıkarak bir ürün olarak ele alınmıştır. I. Even-Zohar'la "kültür repertuarı" kavramı, T. Hermans ile "yeniden üretim süreci", J. Heilbron ve G. Sapiro ile de "dolaşımı" irdelenmiştir. Bu ürünün kültürlerarası dolaşımı, H. Vermeer'in deyimiyle, "kültürlerarası bir aktarım" olan çeviri yoluyla gerçekleştiği için, masalın Türkçe örnekleri üzerinde saptanmış ölçütlere göre çalışılmıştır. Hedef kitlesi bakımından yapılan incelemelerde, masal üzerine daha önce de çalışmış olan Zohar Shavit'ten yararlanılmıştır.İnceleme metinleri, piyasada bulunan örnekler ile Beyazıt Devlet Kütüphanesi ve Milli Kütüphane'de bulunan örnekler taranarak elde edilmiştir. Farklı yayınevlerinden, farklı tarihlerde basılmış yirmi beş Türkçe Kırmızı Başlıklı Kız masalı örneği, tablolar kullanılarak incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda, masalın, hedef kitleyle birlikte değişen amaçları doğrultusunda ve bir ürün olarak pazarda sürekliliğini sağlamak adına, içerik açısından çeşitli bozulmalara uğradığı saptanmıştır
