Abstract:
Bu tez çalışmasında, Orhan Pamuk'un İstanbul: Hatıralar ve Şehir adlı yapıtının Fransızca çevirisi -Istanbul Souvenirs d'une ville (çev. Savaş Demirel, Valérie Gay-Aksoy ve Jean-François Pérouse; 2007)- çevirmen kararları açısından irdelenmiştir. Theo Hermans'ın "Çeviri Anlatıda Çevirmenin Sesi" [The Translator's Voice in Translated Narrative] (1996: 26-48) adlı makalesi çevirinin kuramsal dayanağını oluşturmaktadır. Bu noktadan hareketle adı geçen yapıtın Fransızca çevirisinde çevirmen(ler)in nasıl ve ne derecede seslerinin çıktığı araştırılmıştır. Bu açıdan ele alındığında, tezin betimleyici çalışmasına kaynak oluşturan söz konusu çevirinin, geleneksel çeviri anlayışının tersine, çevirmen(ler)in seslerinin duyulduğu bir erek metin olarak erek kültür ve edebiyat dizgesinde yer aldığı görülmüştür. Çeviribilimde yaşanan paradigma değişikliğinin ardından, çeviri sadece dilsel bir aktarım olarak görülmemiş, dilsel boyutu da içeren kültür algısı çerçevesinde ele alınmıştır. Bu bağlamda, çevirinin kültürel boyutu çevirmenin kültürel ve ideolojik arka planını yansıtan öznelliğini de içerir hale gelmiştir. Bu öznelliğin çeviri metin üzerinde iz bırakması tartışılmazdır.Bu tezde, çeviri metin üzerine yapılan betimleyici araştırmayla çevirmen(ler)in metin üzerindeki izi araştırılmıştır. Araştırmanın sonunda, bazı kültürel öğelerin, belli bir dile ait söyleyiş özelliklerinin çeviride zorluk yarattığı ve bu zorluğun sorun olarak algılanıp çözümlenme(me)sinin çevirmen(ler)in sesini duyulur hale getirdiği saptanmıştır.
