Özet:
Çalışma kapsamında kil, bentonit, kaolen, zeolit ve sönmemiş kireç gibi doğal, ekonomik ve kolay elde edilebilir malzemelerin düzenli depo sahaları taban örtü sistemleri olarak kullanılabilirlikleri araştırılmıştır. Bu materyallerin tek olarak veya birbirleriyle belli oranlarda karışımları halinde taban örtüsü olarak kullanıldığında, sızıntı suyu bünyesinde bulunan organik ve inorganik kirleticilerin yeraltı suyuna geçiş oranları incelenmiştir. Bu amaçla laboratuar ölçekli her biri 40 cm iç çap ve 80 cm yüksekliğe sahip olan 10 adet reaktör kullanılmıştır. Taban örtülerini yerleştirmek maksadıyla reaktörler, alt kısmı 40 cm ve üst kısmı 40 cm olmak üzere iki ayrı parçadan oluşturulmuştur. Taban örtüsünün üst kısmına İstanbul Avrupa Yakası?nda yer alan Odayeri katı atık düzenli depo sahasında oluşan sızıntı suyu, alt kısmına ise yeraltı suyunu temsilen saf su doldurulmuştur ve numune alma muslukları yerleştirilmiştir. Distile su ölçümleri ilk iki ay 15 günlük periyotlarla ve daha sonraki iki ay ise aylık periyotlarla numune alınarak gerçekleştirilmiştir. Reaktörlerin üst bölümüne konulan sızıntı sularının karakterizasyonu için sızıntı suyunda pH, EC, KOİ, BOİ, TOK, CI- , TKN, NH3, SO4-2ve fenol ve fenol bileşikleri;reaktörlerin tabanında yer alan ve yeraltı suyunu temsil eden distile sularda ise pH, iletkenlik, TOK, Cl-, TN parametreleri ve fenol ve fenol bileşikleri analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda R3, R9 ve R10 reaktörlerinde inorganik bileşiklerin geçişinin diğer reaktörlere göre daha yüksek oranlarda gerçekleştiği tespit edilmiştir. Organik bileşiklerin ise tüm reaktörlerde yeraltı suyuna geçtiği gözlenmiştir. Fenol ve fenol bileşiklerinden yüksek klorlu fenol bileşiklerinin (2,4,6-TCP, 2,3,6-TCP, 2,3,4,6-TeCP, 2,3,4,5-TeCP ve 3,4,5-TCP) diğer fenolik bileşiklere oranla yeraltı suyuna daha yüksek oranlarda geçtiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak kullanılan materyal ve bu materyallerin belli oranlarda karışımlarından oluşturulan alternatif taban sistemlerinden %100 kaolen, %90 kil + %10 sönmemiş kireç ve %90 bentonit + %10 sönmemiş kireç taban sistemlerinin düzenli depolama sahalarında kullanımının uygun olmayacağı kanısına varılmıştır. Ancak daha kesin ve net sonuçların elde edilebilmesi için uzun süreli analiz ve izleme çalışmalarının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Sızıntı suyu, Düzenli Depo Sahası, Taban Sistemleri, Kirletici geçişi, Fenol ve Fenol Bileşikleri
