Özet:
Hızla gelişen teknoloji, hayatımıza sağladığı avantajlarla çevre kirliliği gibi dezavantajları da beraberinde getirmiştir. Son yarım asırdır stratosferde ozon tabakasında azalma olurken troposferde ozon seviyesinde artışların olduğu anlaşılmıştır. Ozonun insan sağlığı ve canlılar üzerinde olumsuz etkilerinin görülmesiyle bu konularda araştırmalar yoğunlaşmıştır. Yaz aylarında hava kirleticilerinin azalmasına rağmen ozon konsantrasyonlarında artış olmaktadır, özellikle kentsel alanlarda fötokimyasal olarak oluşan ozon kirliliğine yaz aylarında dikkatleri çekmektedir. İstanbul'da yapılan ölçüm sonuçlarında yaz sezonunca ozon seviyesinin yüksek olduğunu göstermektedir, özellikle öğle saatlerinde ozonun maksimum seviyelerde olduğu ölçülmüştür. Akşam saatlerinde ise ozon tekrar düşüş göstermektedir. Bu duruma sebep olan nedir? Motorlu araçlardan kaynaklanan azotoksit ve hidrokarbonların güneş radyasyonu ile fötokimyasal reaksiyonu sonucunda ozon oluşmaktadır. Yaz aylarındaki şiddetli güneş radyasyonu fötokimyasal reaksiyonu başlatmakta ve bu reaksiyonla ozon oluşumu meydana gelmektedir. Hidrokarbonların da NO'yu NO2 ye dönüştürmesiyle daha çok NO2 ozon oluşturmak üzere reaksiyona girerek ozon miktarını arttırmaktadır. Bu çalışmamızda benzin motorlu araç emisyonları araştırılmış, ozon oluşumuna etkileri incelenmiştir. Motorlu araç emisyon standartları ve emisyon azaltma konusundaki çalışmalar araştırılmıştır. Anahtar Kelimeler Hava kirliliği, benzin motorlu araçlar, ozon, NOx, hidrokarbonlar, güneş radyasyonu. xu
