Özet:
Bu çalışmada ilk olarak atıksu arıtma çamurlarının bileşenleri incelenmiş olup çamur arıtma, değerlendirme ve uzaklaştırma yöntemleri araştırılmıştır. Yoğunlaştırma, stabilizasyon, susuzlaştırma, yakma, kompostlaştırma, arazide değerlendirme, dağıtım ve pazarlama yöntemleri hakkında çalışma yapılmıştır. Daha sonra arıtma çamurunun yeniden değerlendirilmesinde Avrupa Birliği ülkelerindeki arıtma çamurunun toplamı, ülkeler bazında dağılımı ve imha yöntemleri ile ilgili veriler verilmiştir. İstanbul'da uygulaması düşünülen evsel atıksu arıtma çamurlarının kompostlaştırma alternatifi araştırılarak sunulmuştur. Kompost parkların oluşturulmasında, bozulmuş ve işlenmiş arazilerin yeniden bitkilendirilmesinde, sebze ve meyvelerin yetiştirilmesinde, bahçecilik ve fidancılık mahsullerinde kullanılır. Çalışmada ayrıca İstanbul'daki evsel atıksu arıtma tesislerinin 2001 yılına ait işletme maliyetlerinin hesabı yapılmış olup arıtma tesislerin kapasiteleri ve elektrik tüketimleri verilmiştir. Yapılan hesaplamalar sonucunda biyolojik arıtma tesislerinin işletme maliyeti ön arıtma tesislerinin işletme maliyetinin 3,7 kat daha fazla olduğu bulunmuştur. Biyolojik atıksu arıtma tesislerinin işletme birim maliyeti 0,252 /m3'tür. Ön atıksu arıtma tesislerinin işletme birim maliyeti 0,0678 /m3 'tür. En son olarak arıtma tesislerinde 2000 ve 2001 yıllarında aylara göre oluşan çamur miktarları ve çamur hacmi hesaplanmıştır. İstanbul su temini, kanalizasyon ve drenaj, atıksu arıtma ve uzaklaştırma master plan etüdü incelenerek çamur yönetim alternatifleri belirlenmiştir. Çamurların tahsis edilmiş alanlara depolanması kısa vadede uygulanabilecek bir çözüm olarak görülmüştür. ıx
