Özet:
Modern yaşamın bir sonucu olan hava kirliliği,farklı kaynaklara bağlı olarak meydanagelmekte ve meteorolojik şartlardan etkilenmektedir.Bu tez çalışmasında, ileriye yönelik havakirliliği kontrol stratejilerin belirlenmesinde kullanılmak üzere İstanbul şehrinde 1998-2006Mart dönemi içerisinde yüksek partiküler madde değerinin gözlendiği günlerle meteorolojikkoşullar arasındaki ilişki incelenmiştir. Meteorolojik olayların, kirleticilerin atmosferdekidavranışları üzerinde etkili olduğu bilinmektedir. Bu düşünceden yola çıkılarak, çalışmada;meteorolojik olaylarla kirlilik konsantrasyonları arasındaki ilişki araştırılmaya çalışılmıştır.Bu çalışmada diğer bir amaç da, kirleticilerle meteorolojik parametreler arasında mevcutdurumu ortaya koymak ve bir kirlilik öngörüsü yapabilmeye temel oluşturmaktır. Bu amaçlaulusal hava kalitesi standart değerleri ve episod kavramı göz önüne alınmıştır. Çalışmadaİstanbul Büyükşehir Belediyesinin Alibeyköy, Beşiktaş, Esenler, Saraçhane, Yenibosna,Sarıyer, Kartal, Ümraniye, Kadıköy ve Üsküdar Hava Kirliliği Kontrol İstasyonlarına aitölçüm sonuçları ile Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Meteoroloji İşleri GenelMüdürlüğünden alınan Kireçburnu, Florya ve Göztepe Meteorolojik Gözlem İstasyonlarınınveri tabanı kullanılmıştır.İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Hava kalitesi kontrol istasyonlarından elde edilenpartiküler madde konsantrasyonunun ikiden fazla istasyonda iki yada daha fazla gün boyuncanormal seyrine göre(150 g/m3 değeri ve üstü) artışlar gösterdiği günler seçilerek ?episodgünler? tarifi getirilmiş ve özellikle bu günlerdeki parametrelerle arasındaki bağlantılar analizedilmiştir.Ayrıca sadece bir istasyonda iki yada daha fazla gün boyunca normal seyrinegöre(maksimum 150 g/m3 değeri ve üstü) artışlar gösterdiği günler ?kritik günler? olarakkabul edilmiş ve bu günlere ait meteorolojik olayların da tespiti yapılmıştır.(Reis,B.,2004)Anahtar Kelimeler:Partiküler Madde,meteorolojik parametreler,episod günleri,hava kirliliğiile meteorolojik verilerin analizleri.JÜRİ:1.Yrd.Doç.Dr.Arslan SARAL(Danışman) Tarih:29.09.20062.Prof.Dr.Ferruh ERTÜRK Sayfa:1263.Doç.Dr.Kadir ALP
