Haliç ıslah projesi çalışma sonuçlarının istatiksel değerlendirilmesi

Abstract

Haliç'i içinde bulunduğu kirlilikten kurtarmak amacıyla 1960'lı yıllardan itibaren birçok proje hazırlanmıştır. Bu projelerin çoğu uygulanamamıştır. 1995'li yıllarda çeşitli üniversitelere ve enstitülere yeniden hazırlatılan Haliç'i temizleme projeleri uygulanmaya başlanmıştır. Haliç, giderek artan kirlenme sonucunda karşı karşıya kaldığı boğulmuşluk durumundan son yıllarda yapılan çamur taraması sayesinde kurtulmuş ve yeniden nefes almaya başlamıştır. Yapılan çalışmalar sonucu meydana gelen fiziksel ve kimyasal iyileşmeler pek çok çalışmanın konusu olmuşsa da Haliç ve Haliç'e dökülen Kağıthane ve Alibeyköy derelerinin su kalitesinin ıslah çalışmaları sonrasında zamana ve mekana göre değişimi konuları çok fazla incelenmemiştir.Haliç ve Haliç'i besleyen Alibeyköy ve Kağıthane derelerinin su kalitesi değişiminin zamansal ve mekansal değerlendirilmesi için, 3 yıl (Aralık 2007 ? Kasım 2010) boyunca 31 ayrı noktadan alınan 900 civarında su kalitesi verileri, 25 farklı parametre açısından düzenli olarak ölçülmüştür. Çalışılan XTsu sistemlerinin farklı fizikokimyasal özellikleri ve kirlilik düzeylerini görebilmek için, mekansal ve mevsimsel değişimleri gözlemlenmiştir. Ölçümler sonucu elde edilen değerler, One Way ANOVA (tek yönlü varyans analizi) testi ve Tukey testi kullanılarak yorumlanmıştır. Bu farkın hangi gruplar arasında olduğunu anlamak için Post Hoc Testlerine (HSD) başvurulmuştur. Verilerin değerlendirilmesinde ve hesaplanmış değerlerin bulunmasında SPSS (Statistical package for social sciences) paket programı kullanılmış. Ölçüm değerleri arasındaki fark bazı parametreler için istatistikî olarak anlamlı bulunmuş, kimi parametreler için ise istatistiki olarak anlamlı bulunmamıştır. Anlamlı fark bulunan parametreler daha detaylı olarak irdelenmiştir.Karşılaşılan sorunlarla ilgili yapımı devam eden çalışmalar ve planlanan projelerden bahsedilerek düşünülen çözüm önerileri sunulmuştur. Elde edilen veriler sonucunda Haliç'i besleyen derelerden halen kısmen gelen kirletici maddelerin durdurulması gerektiği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Haliç, kirlilik, ANOVA, istatistiksel anlamlılık, ıslah, çamur, dip tarama, Alibeyköy ve Kağıthane Dereleri, Su Kirlenmesi, Su Kalitesi