Özet:
Bu araştırmada özel ilkokul ve ortaokul bünyesinde bulunan program geliştirme
servislerinin (PGS) etkinliğini; servis çalışanlarının, öğretmenlerin ve idarecilerin
görüşleri alınarak incelenmesi amaçlanmaktadır. Böylece Türkiye’de sınırlı sayıda
yapılan okula dayalı program geliştirme çalışmalarının durumunu ortaya koyarak
program geliştirme alanına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada nitel
araştırma desenlerinden biri olan durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmaya 2015-
2016 eğitim-öğretim yılında bünyesinde program geliştirme servisi (PGS) bulunan
yedi özel okuldan; sekiz PGS çalışanı, yirmi bir öğretmen ve altı idareci katılmıştır.
Veri toplama aracı olarak on altı sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu
hazırlanmış ve katılımcılarla yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Veriler içerik analizi
yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular kodlanarak temalar ve
kategoriler halinde yorumlanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre PGS çalışanları
sıklıkla ölçme değerlendirme çalışmaları yapmaktadırlar. Bunun sebebi birçok
kurumda aynı zamanda ölçme değerlendirme birimi olarak da görev yapmaları
gösterilebilir. PGS’nin program geliştirdiği sadece PGS çalışanları tarafından ifade
edilmekte; öğretmenler ve idareciler tarafından yasal sınırlılıklardan ötürü çoğunlukla
farklılaştırma çalışmaları yaparak öğretim programına katkı sağladıkları
belirtilmektedir. Çalışmalarını yetersiz bulan PGS çalışanlarının kendi görevleri
dışında görevlerde çalıştırıldıkları saptanmıştır. Okul yönetiminden gereken desteği
alan ve her ihtiyacının karşılandığını belirten PGS çalışanları kendi çalışmalarını da
yeterli bulmaktadır. PGS çalışanlarından öğretmenlerin program geliştirme sürecine
katkı sağlamadığını ifade eden bulunmamaktadır. Bu durum uygun şartlar
sağlandığında öğretmenlerin kurumdan kuruma farklı yollarla PGS’nin çalışmalarına
katkı sağladıklarını ortaya koymaktadır. Araştırmaya katılan öğretmenlerden PGS
çalışmalarının; öğretim becerilerinin gelişimine, kendi öğretim tasarımı
yeterliliklerine, öğrencilerin gelişimine katkı sağlamadığını söyleyen
bulunmamaktadır. Öğretmenlerin çoğunluğu PGS ile çalışırken problem
yaşamamakta, problem yaşayanlar ise zaman sıkıntısı çektiklerini belirtmektedirler.
İdarecilerin PGS’ni yönetirken daha çok öğretmenlerin koordinasyonunda problem
yaşadıkları görülmektedir. PGS’lerin daha etkin çalışabilmesi için program geliştirme
alanında daha nitelikli öğretmen ve program geliştirme uzmanlarının yetiştirilmesi
önerilmektedir. Ayrıca PGS’lerin yaygınlaşması ve okula dayalı program geliştirme
çalışmalarının artması yapılan öneriler arasındadır.
