In this study, it was aimed to determine the metaphoric perceptions and mental models
of middle school students (6th, 7th, and 8th grades) on various socioscientific issues
(GMO, Nuclear Energy, Organ Donation). In the research, phenomenology design was
used within the scope of qualitative research method. The study group of the research
consists of 180 middle school students (6th, 7th, and 8th grades) studying in a public
school in the Şehitkamil district of Gaziantep in the 2019-2020 academic year. In the
research, a form consisting of 4 open-ended questions prepared separately for each
socioscientific issue (SSI) was used as a data collection tool. According to the data
obtained, metaphors and mental models were examined, calculated as frequency (f)
and percentage (%), and classified into conceptual categories. While metaphors are
classified as structural, ontological and directional according to their characteristics,
mental models are classified as structural, synthesis and primitive. It was determined
that while most of the students had negative perceptions about GMO and Nuclear
Energy, they had positive perceptions about Organ Donation and the students had some
insufficient information and misconceptions about these issues. In addition, it has been
observed that the media, school, and social environment are very effective in obtaining
information about SSI. It was observed that the mental models and metaphors that
students formed on GMO and Nuclear Energy were more diverse than Organ Donation.
In order to increase the awareness of students about SSI and to eliminate existing
misconceptions, it has been suggested to include more SSI in the curriculum, to focus
on the teaching of SSI in the education of pre-service teachers, and to apply different
methods and techniques in the lessons in order to arouse students' curiosity about SSI.
Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin (6.,7., ve 8. sınıf) çeşitli sosyo-bilimsel konulara (GDO, Nükleer Enerji, Organ Bağışı) ilişkin var olan metaforik algılarının ve zihinsel modellerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kapsamında fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Gaziantep ili Şehitkamil ilçesindeki bir devlet okulunda öğrenim gören 180 ortaokul (6.,7., ve 8.sınıf) öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada her sosyo-bilimsel konuya (SBK) yönelik ayrı olarak hazırlanan ve 4 tane açık uçlu sorudan oluşan form veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Elde edilen metaforlar ve zihinsel modeller incelenerek veriler frekans (f) ve yüzdelik (%) olarak hesaplanmış, kavramsal kategorilere ve özelliklerine göre sınıflandırılarak tablo haline getirilmiştir. Metaforlar özelliklerine göre yapısal, ontolojik ve yönsel metaforlar olarak sınıflandırılırken, zihinsel modeller ise yapısal, sentez ve ilkel modeller olarak sınıflandırılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; ortaokul öğrencilerinin büyük bir kısmının GDO uygulamalarına ve Nükleer Enerjinin kullanımına ilişkin olumsuz algılara
sahipken Organ Bağışına ilişkin olumlu algılara sahip oldukları ve öğrencilerin sosyo-bilimsel konularla ilgili yetersiz bilgilere ve bazı kavram yanılgılarına sahip oldukları elde edilmiştir. Medya, okul ve sosyal çevrenin öğrencilerin sosyo-bilimsel konularla ilgili bilgi edinmeleri ve etkilenmeleri konusunda oldukça etkili olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin GDO ve Nükleer Enerji konusunda oluşturdukları zihinsel modelleri ve metaforları daha çeşitli iken Organ Bağışı konusunda geliştirdikleri zihinsel modellerin ve metaforların çeşitliliğinin daha az olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin sosyo-bilimsel konularla ilgili bilgi seviyelerini arttırmak ve var olan kavram yanılgılarını gidermek için müfredatta sosyo-bilimsel konulara daha fazla yer verilmesi, öğretmen adaylarının eğitiminde eğitim fakültelerinin sosyo-bilimsel konuların öğretimine ilişkin ağırlık verilmesi ve öğretmenlerin öğrencilerde sosyo-bilimsel konulara merak uyandırmak ve araştırma yapmalarını sağlamak için derslerde farklı yöntem ve teknikler uygulanması önerilmiştir.
