Toplam kalite ve kalite maliyeti

Abstract

Toplam kalite yönetimi, klasik anlamdaki yönetim anlayışının alternatifi olarak doğan, gelişen ve gelişimine devam etmekte olan modern ve etkin yönetim anlayışının bugünkü adıdır. Bütün yönetim tanımlarının istisnasız hepsinde "belirlenmiş amaçlar" ibaresi yeralır. Günümüzün çağdaş yönetim anlayışında amaçların tümünde kalite, kalitenin sağlanması ağırlıklı önem taşır. En özlü ve kabullenilmiş iradesiyle "istenilen özelliklere uygunluk" olarak tanımlanan kalite konusunda son 40 yıl içerisinde büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Nihai ürünler üzerinde yapılan "rutin muayeneler" olarak tanımlanan kalite kontrol kavramının da kalitenin "üretim süreci içerisinde yaratılabileceği" ortaya çıkınca kontrolden yönetime doğru bir süreç başlamıştır. Yeni şekli ile kalite kontrol, üretim sistemlerinin entegre bir parçası olarak "kalitesiz üretimi önlemek" görevini yerine getirmektedir. Günümüz koşullarında endüstriyel kuruluşlar bir daha geri alamayacakları bir gidere yol açması bakımından "kusurlu ürün imali"'ne uzun süre dayanamazlar. Bu nedenle kalitesiz üretimi önlemek üzere yapılan çalışmalar günümüzde büyük önem kazanmaktadır. İşte çağdaş bir yönetim anlayışı olan Toplam Kalite Yönetimi'nde hem süreç, hem de beşeri unsurların temci misyonu değişimi yönetebilmek ve "kaliteye ulaşmaktır. Diğer bir ifade ile müşteri tarafından tanımlanan ve müşteri beklentilerini herşeyin üstünde tutan kalite anlayışının, tüm faaliyetlerin yürütülmesi sırasında ürün ve hizmet bünyesinde oluşturulan bir "yönetim biçimi" olarak tanımlanması gerekir. Kalite maliyetleri, mamul üretimine geçmeden önce başlayıp mamulün kullanım haline gelinceye kadar yapılan faaliyetlerden meydana gelmektedir. Aslında temel kalite problemleri kalite kontrol bölümüyle önlenemez. Çünkü kalite topyekün uygulamayı gerektirir.Bunun için kalitenin tasarımından satış sonrası hizmetlere katlar geniş bir alana yayıldığını kabul etmek lazım. Zaten modern kalite anlayışında toplam kalite maliyetlerinin esası müşteri ile başlayıp yine müşteri ile bitmektedir. Günümüz işletmelerinde klasik olarak maliyet merkezlerinin sadece kalite kontrol aşamasında yapılması yeterli olmamaktadır. Çünkü kalite çalışmaları tasarım öncesi tasarım sırasında ve işletmenin her aşamasında yapılmalı ve bu çalışmalarla ilgili verilerin, belirlenen bu merkezlerde, muhasebe departmanı ile kalite güvence departmanının öncülüğünde toplanması yerinde olacak ve sağlıklı bir maliyet yapısı ile tahlil ve değerleme imkanı doğacaktır. Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite Maliyet Çalışmaları, dinamik pazarlarda yıkıcı rekabetin karşısında ayakta kalabilmenin tek yolu olarak görülmektedir.