İmalatta kalite kontrol ve kalite güvence sistemlerinin incelenmesi

Abstract

Ülkelerarası ticaretin giderek yaygınlaştığı ve böylece rekabet üstünlüğünün büyük önem taşıdığı günümüzde üreticiler, ürünlerini satabilmek için düşük maliyetli ve daha kaliteli üretime yönelmek zorunluluğu duymaktadırlar. Bu nedenle üreticiler her şeyden önce pazarın hangi kalitede ürün talep ettiğini ve bu kalitedeki bir ürünü en düşük maliyetli nasıl üretebileceklerini bilmek durumunda kalmaktadırlar. işte bu noktada kalite kontrolü ve kalite güvencesi büyük önem taşımaktadır. Zira üretilecek ürünün istenilen kalitede olup olmadığını, değişen teknolojinin kaliteyi ve maliyeti etkileyip etkilemediğini, ıskarta üretimin minimum düzeye indirilmesi suretiyle maliyetin ne ölçüde düşürülebileceği gibi dikkat çekici noktalar ancak kalite kontrolü ve kalite kontrol teknikleriyle açıklık kazanır. Kalite ve kalite kontrol konusunda ilk bilinçlenme teknoloji ve eşya değişiminin başladığı çağlara kadar uzanmaktadır. İstatistik biliminin kalite kontrolünde kullanılması ise 1920 yılında W. S. Shewhart ile başlamış. Dodge ve Romig'in kabul örneklemesi konusunda yaptıkları çalışmalarla büyük gelişmeler göstermiştir. Daha sonra Kalite Güvence Sistemleri Toplam Kalite, Kalite Çemberleri ve Sıfır Kusur Programı uygulamaları ile günümüze kadar ulaşmıştır. Kalite Güvence Sistemi - müşterinin talep ettiği ya da kendisine üretici firma tarafından belirlenen nitelikte mamul veya hizmet almasını ve - firma açısından maliyeti hesaplanmamış ek giderlerle arttırarak fiyatı veya kazancı düzeltici ek bir aktiviteye gerek olmadan öngörülen şartların yerine getirilmesini sağlar. Avrupa Topluluğu, Amerika ve Japonya'da ekonomik yaşama damgasını vurmaya çalışan bu standart Türkiye'de de tüketici bilincine bağlı olarak hızla kabul görmektedir. İSO 9000 kalite standartları serisi etkili bir yönetim sisteminin nasıl kurulabileceğini ve belgeleyebileceğim gözönüne serer. İSO 9000 kalite standartları serisi uygulamalarının yaran açıktır. Maliyetin azalmasına yardımcı olarak kaynakların verimli kullanımı ile kazancın artmasını sağlar. Kalite sistemi uygulamakla, kalitenin her aşamada oluşmasına güvence sağlamakla, öncelikle müşteri memnuniyetini artmasına yardımcı olacaktır. Standart, beklenilen kalite sistem modelini kolaylık ve verimlilikle uygulayabilmek için, konu bazında bazı bölümlere ayrılmıştır. Firmalar, kalite sistemlerini oluştururken İSO 9000 kalite standartları serisini kullanabilirler. Müşteriler ise satın alacakları mal veya hizmetin bu standarda göre kurulmuş bir kalite güvence sistemiile üretilip üretilmediğinden emin olmak istediklerinde bu standartları kullanabilirler, isteyebilirler. Kuruluşun yapısı, kaynaklar, sorumluluklar, prosedürler ve prosesler kaliteyi etkileyen önemli yönetim kararlarıdır. Asıl önemli olan, bunların ilgili personelin de anlayabileceği şekilde her düzeyde ve dengeli olarak kontrol edilebileceği şekilde sürdürülmesidir. Kalite sistemi, müşteriyle ilişkiler, üretim, satınalma, yan sanayi firma ile sözleşme yapılması, eğitim gibi diğer fonksyonlan da gözönüne alacak şekilde planlamak ve geliştirilmelidir. Kalite planlaması kalite kontrol teknikerinin güncelleştirme ihtiyacım belirlemeli, personel ve cihazların kalite planlarını üretebilecek yeterlilikte olmalarım sağlamalı ve ilgili kayıtlan oluşturmalıdırlar.