Özet:
Ülkemizde yaygın olarak uygulanan okul öncesi eğitim programlarından biri de
Montessori tarafından geliştirilmiş olan Montessori yaklaşımıdır. Hazırlanmış
çevreye, bu çevreyi oluşturan materyallere ve hazırlanmış yetişkin olarak
adlandırılan eğitmene çokça vurgu yapılan Montessori yaklaşımının eğitmenlerin
sınıf yönetimi uygulamalarına etkisi göz ardı edilemez. Bu araştırma Türkiye’de
resmi ve özel okul öncesi eğitim kurumlarındaki Montessori eğitim yaklaşımının
uygulandığı erken çocukluk sınıflarında görev yapmakta olan Montessori
eğitmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin başvurdukları uygulamaların ve bu
uygulamaları sınıf yönetimiyle nasıl ilişkilendirdiklerinin tespit edilmesi amacıyla,
fenomenolojik yaklaşım benimsenerek nitel araştırma deseninde oluşturulmuştur.
Eğitim ortamlarında fenomenolojik yaklaşım, katılımcıların belirlenen fenomen
hakkındaki bilgi, algı, deneyim ve duygularını somut bir hale getirmek için
kullanılmaktadır. Bu çalışma kapsamında ele alınan fenomen, ülkemizde okul öncesi
eğitim kurumları bünyesinde bulunan erken çocukluk kademesinde görev yapmakta
olan Montessori eğitmenlerinin sınıf yönetimi uygulamalarıdır. Çalışma grubu,
Montessori eğitmeni olan 13 okul öncesi öğretmeni ve usta öğreticiden oluşmaktadır.
Çalışma grubunu belirlemek amacıyla “ölçüt örnekleme” yöntemi kullanılmıştır.
Eğitmenlerin MEB’e bağlı anaokullarında veya ana sınıflarında 3-6 yaş erken
çocukluk kademesinde görev yapmaları, resmi olarak eğitim veren bir kurumdan
Montessori eğitmen eğitimi almış ve bir yıllık staj sürelerini tamamlayıp
sertifikalarını almaya hak kazanmış olmaları araştırmacı tarafından ölçüt olarak
alınmıştır. Verilerin tümü 2019-2020 eğitim öğretim yılında toplanmıştır. Veri
toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve yapılandırılmış görüşme ve takip
görüşmesi formları kullanılmıştır. Katılımcılarla yapılan görüşmeler bireysel ve yüz
yüze gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler; fiziksel ortamın düzenlenmesi, iletişim
ve davranış yönetimi, zaman yönetimi ve plan ve program çalışmaları şeklinde dört
boyut altında toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Montessori eğitmenlerinin bu
dört boyuta yönelik uygulamalarının yapılmış olan çalışmalarla benzerlikleri ve
farklılıkları bulunmakta ve eğitmenler bu uygulamaları sınıf yönetiminin üç temel
ögesi olan “hazırlanmış çevre”, “hazırlanmış yetişkin” ve “eğitici materyaller” ile
ilişkilendirmektedirler. Elde edilen bulgular, alan yazındaki çalışmalar çerçevesinde
tartışılmıştır.
