Özet:
Bu çalışmada okul öncesi dönem çocuklarının sosyal yetkinlik ve rekabet düzeylerinin
farklı erken çocukluk eğitimi programları açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu
temel amaca bağlı olarak çocukların sosyal yetkinlik ve rekabet düzeyleri arasındaki
ilişkiye bakılmış ve erken çocukluk dönemindeki çocukların sosyal yetkinlik ve
rekabet düzeyleri çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırmada nicel
araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın
örneklemi 2018-2019 eğitim öğretim yılında İstanbul’da bulunan Montessori, Waldorf
ve MEB Okul Öncesi Eğitim Programlarından birinin uygulandığı okul öncesi eğitim
kurumlarına devam eden 48-72 aylık 287 çocuktan oluşmaktadır. Araştırmada
kullanılan veri toplama araçları, araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi
Formu”, Çorapçı ve diğerleri (2010) tarafından Türkçe uyarlaması yapılmış olan
“Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme-30 Ölçeği” ve Uyanık-Balat, Akman ve
Arslan-Çiftçi (2017) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Okul Öncesi Rekabet
Ölçeği”dir. Farklı erken çocukluk eğitimi programlarında eğitim alan çocukların
sosyal yetkinlik ve rekabet düzeylerini karşılaştırmak amacıyla Kruskal Wallis
Varyans Analizi yapılmıştır. Okul Öncesi Rekabet Ölçeği (ORÖ) ve Sosyal Yetkinlik
ve Davranış Değerlendirme-30 (SYDD-30) Ölçeğinin alt boyutları arasındaki ilişkiyi
incelemek amacıyla Spearman Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Ayrıca çocukların
sosyal yetkinlik ve rekabet düzeylerinin demografik değişkenler açısından incelenmesi
amacıyla Mann Witney-U testi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına bakıldığında
okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan erken çocukluk eğitimi programlarının
çocukların sosyal yetkinlik ve rekabet düzeyleri üzerinde etkili olduğu görülmüştür.
ORÖ ve SYDD-30 Ölçeğinin bazı alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki olduğu
saptanmıştır. Araştırmada, çocukların sosyal yetkinlik ve rekabet düzeylerinin
çocukların yaşları ve cinsiyetlerine bağlı olarak farklılık gösterdiği de belirlenmiştir.
